جراحی دندان عقل نهفته؛ علائم، مراحل و مراقبتهای لازم!
آیا میدانستید که حدود ۶۵ درصد از افراد در طول زندگی خود با مشکل دندان عقل نهفته مواجه میشوند؟ دندان عقل یعنی سومین دندان آسیای بزرگ گاهی به جای رشد طبیعی، در لثه یا استخوان فک گیر میکند. بسیاری از افراد ممکن است بدون علامت مشخصی این مشکل را داشته باشند. دندان در این افراد معمولاً بهطور طبیعی در لثه رشد کرده و مشکلی ایجاد نمیکند.
در صورتی که دندانهای عقل باعث بروز مشکلاتی مانند درد، عفونت، پوسیدگی دندان مجاور، یا بیماری لثه شوند، دندانپزشکان برای برداشتن آنها جراحی را توصیه میکنند. در این مقاله از وبسایت کلینیک تاج به عنوان مرکز تخصصی دندانپزشکی شبانه روزی تهران به بررسی همه جوانب جراحی دندان عقل نهفته میپردازیم. با ما همراه باشید.
آشنایی با دندان عقل نهفته کامل، نهفته جزئی و غیر نهفته؛ بررسی تفاوتها!
دندانهای عقل نهفته کامل بهطور کامل در زیر لثه مخفی هستند و هیچ قسمتی از آنها را نمیتوان دید. در مقابل، دندانهای عقل نهفته جزئی بهطور نسبی بیرون آمده و بخش کوچکی از آنها از لثه خارج شده است. دندانهای عقل غیر نهفته بهطور کامل از لثه بیرون آمده و کاملاً قابل مشاهده هستند. باید توجه داشت که حتی دندانهای عقل غیر نهفته نیز ممکن است باعث مشکلاتی مانند پوسیدگی، عفونت یا اختلال در تراز دندانها شوند.
انواع نهفتگی دندان عقل؛ نهفتگی در لثه و استخوان فک!
دندان عقل نهفته به دندانی گفته میشود که بهدرستی نمیتواند از لثه بیرون بیاید. وقتی دندان عقل نمیتواند بهطور طبیعی رشد کند ممکن است به دو شکل در دهان گیر کند. در یک حالت دندان از فک بیرون آمده، ولی هنوز از لثه عبور نکرده است (که به آن نهفتگی در لثه میگویند). در حالت دیگر، دندان کاملاً زیر لثه و استخوان فک گیر کرده و هیچ قسمتی از آن دیده نمیشود (که به آن نهفتگی در استخوان فک میگویند).
موقعیتهای رشد دندان عقل؛ رشد در جهات افقی و عمودی!
دندان عقل ممکن است در جهات مختلفی گیر کند. در برخی موارد، به سمت جلوی دهان رشد میکند. در بعضی دیگر به سمت عقب دهان یا حتی بهطور عمودی گیر میکند ولی هنوز نمیتواند بیرون بیاید. گاهی نیز ممکن است دندان کامل و بهصورت خوابیده در زیر لثه گیر کند که معمولاً درد بیشتری به وجود میآورد.
حدود ۹۰ درصد از مردم حداقل یک دندان عقل نهفته دارند و نیازمند به جراحی دندان عقل نهفته بالا یا جراحی دندان عقل نهفته فک پایین هستند. با توجه به موقعیت دندان عقل نهفته جراح دندان عقل میتواند نحوه درمان آن را تشخیص دهد.
علائم دندان عقل نهفته؛ تورم، قرمزی و بوی بد دهان را جدی بگیرید!
دندانهای عقل معمولاً زمانی نهفته میشوند که فک فضای کافی برای رویش این دندانها ندارد. در برخی موارد، دندان ممکن است در زاویه اشتباهی رشد کند که باعث گیر کردن آن میشود. گاهی دندانهای عقل نهفته هیچ مشکلی ایجاد نمیکنند. اما در برخی موارد ممکن است علائمی بهطور ناگهانی یا بهطور تدریجی ظاهر شوند. علائم رایج دندان عقل نهفته عبارتند از:
- درد یا تورم در فک یا صورت
- لثههای قرمز، متورم یا خونریزیکننده
- طعم بد در دهان
- بوی بد دهان (هالیتوزیس)
- مشکل در باز کردن کامل دهان
همه علائم مذکور نشانه عفونت دندان عقل هستند که باید جدی گرفته شوند. به محض مشاهده علائم عفونت دندان به دندانپزشک مراجعه کنید.
چگونه تشخیص دهیم جراحی دندان عقل نهفته روی عصب نیاز داریم؟ معرفی سه روشی که جراح به کار میگیرد!
دندانپزشک برای اینکه تشخیص دهد آیا جراحی دندان عقل نهفته به عصب آسیب میرساند و نیاز به جراحی دندان عقل نهفته روی عصب وجود دارد یا خیر از چندین روش زیر استفاده میکند:
- تصاویر رادیولوژی (اشعه ایکس): رادیوگرافی به جراح کمک میکند تا موقعیت دقیق دندان عقل نهفته را مشاهده کند. اگر دندان عقل به عصب نزدیک باشد یا آن را در بر گرفته باشد، این موضوع بهوضوح در تصاویر رادیولوژی نشان داده میشود.
- آزمایشهای بالینی: دندانپزشک ممکن است با معاینه فیزیکی و بررسی علائم تشخیص دهد که دندان عقل نهفته در نزدیکی عصب است. برای مثال، اگر بیمار هنگام لمس یا فشار به ناحیه فک احساس درد یا بیحسی کند ممکن است عصب دندانش در معرض خطر باشد.
- سی تی اسکن: این روش پیشرفتهتر برای بررسی دقیقتر موقعیت دندانهای نهفته و ارتباط آنها با عصبهای فک استفاده میشود. سی تی اسکن سهبعدی کمک میکند تا پزشک دقیقاً بداند که آیا دندان عقل به عصب نزدیک است یا نه.
در صورت نزدیکی دندان عقل به عصب، جراح فک و صورت معمولاً اقدامات احتیاطی را هنگام جراحی دندان عقل نهفته روی عصب انجام میدهد تا از آسیب به عصب جلوگیری شود. در صورت آسیب جدی به عصب، درد دندان عقل شدت مییابد و درمانهای خاصی مانند درمان ریشه یا جراحی مجدد نیاز خواهد بود.
جراحی دندان عقل نهفته بدون علائم؛ دیدگاه دندانپزشکان متفاوت است!
دندانپزشکان درباره جراحی دندان عقل نهفته که هیچ علائمی ندارد نظرات مختلفی دارند. بسیاری از متخصصان دندانپزشکی توصیه میکنند که دندانهای عقل بدون علامت در اواخر نوجوانی تا اوایل بیستسالگی برداشته شوند. در این سنین خطر عوارض کم است و معمولاً این عمل جراحی ایمنتر و برای افراد جوانتر به راحتی قابل تحمل است.
برخی از دندانپزشکان و جراحان توصیه میکنند که حتی اگر دندان عقل مشکلی ایجاد نکند باید جراحی شود تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود. دلایل متخصصان موافق با جراحی دندان عقل نهفته بدون علائم را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- دندانهای عقل بدون علامت همچنان از بیماری مصون نیستند.
- اگر فضای کافی برای رشد دندانها وجود نداشته باشد دسترسی به آنها و تمیز کردنشان دشوار است.
- عمل جراحی در سنین بالاتر سختتر و احتمال بروز مشکلات در آینده بیشتر است.
از سوی دیگر، برخی دندانپزشکان محافظهکارانهتر دلایل زیر را ارائه میدهند تا از ضرورت نداشتن جراحی دندان عقل نهفته بدون علائم در اوایل بزرگسالی دفاع کنند:
- مدارک کافی وجود ندارد که نشان دهد دندانهای عقل نهفته که هیچ علائمی ندارند در آینده مشکلاتی برای فرد ایجاد خواهند کرد.
- هزینه و ریسکهای جراحی دندان عقل نهفته بدون علائم ممکن است کمتر از منفعت آن باشد.
این دو رویکرد درباره دندانهای عقل بدون علامت (آسیبناپذیر) به دلیل نبود شواهد قطعی و ریسکهای خاص خود متفاوت هستند. تصمیمگیری برای جراحی دندان عقل بدون علائم بستگی به وضعیت هر فرد و مشورت با دندانپزشک دارد.
4 عاملی که جراحی دندان عقل نهفته افقی فک پایین ضروری میسازند؛ عفونت و پوسیدگی دو عامل مهم!
جراحی دندان عقل نهفته افقی فک پایین معمولاً زمانی انجام میشود که مشکلاتی مانند درد، عفونت، پوسیدگی و آسیب به دندانهای مجاور ایجاد کرده باشد. جراحی دندان عقل نهفته فک پایین معمولاً در شرایط زیر انجام میشود:
- عفونت یا بیماری لثه (پریودنتال): هنگامی که دندانهای عقل به دلیل تجمع باکتریها و بیماری لثه در معرض عفونت قرار میگیرند.
- پوسیدگی دندان: در دندانهای عقل که جزئی از آنها از لثه بیرون آمدهاند، احتمال پوسیدگی بیشتر است.
- کیست یا تومور: وجود کیست یا تومورهای مربوط به دندانهای عقل که ممکن است به استخوان یا بافتهای اطراف آسیب برسانند.
- آسیب به دندانهای مجاور: دندانهای عقل میتوانند به دندانهای مجاور آسیب برسانند یا آنها را جابجا کنند.
برخی از دندانهای عقل که در موقعیت مناسب قرار ندارند یا به درستی از لثه بیرون نیامدهاند نیز ممکن است باعث بروز مشکلاتی در آینده شوند. اگر نگران هستید که آیا جراحی دندان عقل نهفته درد دارد بهتر است این نگرانی را از خود دور کنید. برداشتن دندان عقل نهفته در شرایط عادی دردناکتر از جراحی دندانهای معمولی نیست. برای مدیریت درد پس از عمل دندانپزشک یا جراح معمولاً داروهای مسکن تجویز میکند.
مراحل جراحی دندان عقل نهفته فک بالا؛ ابتدا از بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده میشود!
جراحی دندان عقل نهفته فک بالا یا پایین معمولاً به صورت سرپایی انجام میشود. بنابراین چندان نگران نباشید که جراحی دندان عقل نهفته تا چند روز درد دارد. در بسیاری از موارد، بیمار میتواند همان روز پس از جراحی به خانه برگردد. مراحل جراحی دندان عقل نهفته با بیهوشی پس از ارزیابی اولیه شرح زیر است:
- بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی: برای جلوگیری از درد هنگام برداشتن دندان عقل بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام میشود.
- ایجاد برش در لثه: بعد از بیحسی، جراح لثه را برش میدهد تا به دندان عقل نهفته دسترسی پیدا کند.
- برداشتن استخوان: در صورتی که دندان عقل در زیر استخوان فک قرار داشته باشد؛ جراح، بخش کوچکی از استخوان فک را برمیدارد تا بتواند دندان را بهطور کامل خارج کند.
- برداشتن دندان عقل: پس از دسترسی به دندان عقل، جراح آن را از محل خود خارج میکند. دندان نهفته ممکن است به طور کامل بیرون نیاید. بنابراین، جراح ممکن است دندان عقل را به قطعات کوچکتر تقسیم کند تا به راحتی از فک خارج شود.
جراح در مرحله پایانی و پس از برداشتن دندان عقل، لثه را با بخیه میبندد. این بخیهها معمولاً قابل جذب هستند. به این معنی که خود به خود پس از چند روز تا هفته جذب میشوند و نیازی به کشیدن آنها نیست.
مشکلات و عوارض پس از جراحی دندان عقل نیمه نهفته یا نهفته؛ خشکی محل جراحی عارضهای شایع!
برداشتن دندان عقل نهفته برخی خطرات و عوارض به همراه دارد. یکی از این عوارض خشک شدن محل جراحی است. خشکی زمانی رخ میدهد که لخته خون پس از جراحی، خیلی زودهنگام از حفره دندان خارج شده و استخوان فک نمایان شود. برای کاهش خطر این مشکل، باید از خوردن و نوشیدن با نی پس از جراحی خودداری کنید. از دیگر عوارض پس از جراحی دندان عقل نیمه نهفته یا نهفته به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
عوارض پس از جراحی دندان عقل |
توضیحات |
درد و خونریزی | طبیعی است و معمولاً پس از چند روز کاهش مییابد و با مسکن کنترل میشود. |
تورم و کبودی | تورم و کبودی در ناحیه فک و صورت معمولاً با استفاده از کمپرس سرد کاهش مییابد. |
سختی در باز کردن دهان: | به دلیل تورم عضلات فک دهان به سختی باز میشود و معمولاً موقتی است. |
عفونت | در برخی موارد باکتریها یا ذرات غذا در حفره دندان عقل باقی بمانند و باعث عفونت شوند. |
دندانپزشک برای درمان عفونت پس از جراحی دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته آنتیبیوتیک تجویز میکند. در برخی موارد نادر نیز ممکن است عصب دندان مجاور یا سینوسها آسیب ببینند. این مشکلات معمولاً با استفاده از تکنیکهای جراحی پیشرفته کاهش مییابند، اما گاهی ممکن است به درمانهای بیشتری نیاز باشد.
مراقبتهای بعد از جراحی؛ استراحت، بهداشت و تغذیه را جدی بگیرید!
بعد از جراحی دندان عقل نهفته برای تسریع در روند بهبودی و جلوگیری از عوارض احتمالی باید نکات زیر را رعایت کنید:
- استراحت کافی: س از جراحی، بهتر است برای چند روز استراحت کنید و از فعالیتهای سنگین پرهیز نمایید.
- مدیریت درد: از داروهای مسکن برای کاهش درد استفاده کنید. در صورت نیاز به داروهای آنتیبیوتیک نیز مصرف کنید.
- مراقبت از زخم: محل جراحی را تمیز نگه دارید. از مسواک زدن مستقیم روی ناحیه جراحی خودداری کنید تا از ایجاد عفونت جلوگیری شود.
- خوردن و آشامیدن: در چند روز اول از غذاهای نرم و مایعات خنک مصرف کنید و از نی استفاده نکنید.
دوره نقاهت جراحی دندان عقل نهفته؛ معمولاً بین یک تا دو هفته طول میکشد!
دوره نقاهت جراحی دندان عقل نهفته معمولاً بین یک تا دو هفته طول میکشد و اکثر افراد میتوانند پس از چند روز به فعالیتهای روزانه خود بازگردند. اگر دندان عقل نهفته مشکلی ایجاد نمیکند، نیازی به برداشتن آن نیست، اما اگر علائمی مانند درد یا التهاب ظاهر شود، برداشتن دندان میتواند از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری و سلامت دهان را بهبود بخشد.
اگر دندان عقل نهفته باعث درد یا علائم دیگری در ناحیه پشت آخرین دندان آسیاب میشود بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید. دندانپزشک میتواند تشخیص دهد که آیا مشکلات شما به دلیل دندان عقل نهفته است و بر اساس آن درمان مناسبی پیشنهاد دهد.
هزینه جراحی دندان عقل نهفته؛ بسته به نوع نهفتگی، محل دندان و پیچیدگی متغیر است!
هزینه جراحی دندان عقل نهفته بسته به نوع نهفتگی، محل دندان (فک بالا یا پایین) و پیچیدگی جراحی متفاوت است. معمولاً هزینه کشیدن دندان عقل نهفته در فک پایین به دلیل دشواری بیشتر، کمی گرانتر از فک بالا است. جراحی دندان عقل در نسج نرم معمولاً هزینه کمتری دارد. اما جراحی دندان عقل در نسج سخت به دلیل پیچیدگی بیشتر هزینه بالاتری دارد.
همچنین، در موارد تخصصی یا درمان عوارضی مثل درای ساکت، هزینهها میتواند به مراتب افزایش یابد. این هزینهها معمولاً از حدود 1.400.000 تومان شروع شده و در برخی موارد به بیش از 8.000.000 تومان نیز میرسد. برای اطلاعات دقیقتر درباره قیمت و مشاوره با کلینیک دندانپزشکی تاج با شماره91304790-021 تماس بگیرید.
کلینیک دندانپزشکی تاج با متخصصانی حرفهای در جراحی دندان عقل نهفته!
در این مقاله درباره جراحی دندان عقل نهفته، تفاوت آن با دندان عقل نیمه نهفته و غیرنهفته را بیان کردیم. همچنین، با مراحل جراحی، عوارض و مراقبتهای لازم پس از کشیدن دندان عقل نهفته آشنا شدیم.
کشیدن دندان عقل نوعی جراحی رایج است که میتواند به رفع مشکلاتی مانند عفونت، پوسیدگی یا آسیب به دندانهای مجاور کمک کند. اگر دندان عقل به طور نهفته در فک قرار گرفته و باعث بروز درد و مشکلات دیگر شده است جراحی دندان عقل میتواند به کاهش عوارض آینده کمک کند. برای کسب هر گونه مشاوره درباره جراحی دندان عقل نهفته میتوانید با کارشناسان باتجربه و متخصص کلینیک دندانپزشکی تاج تماس بگیرید. راههای ارتباطی با کلینیک شبانه روزی تاج به شرح زیر است:
آدرس کلینیک دندانپزشکی تاج: جنتآباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهارراه ایرانپارس) طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک 2
تلفن تماس کلینیک تاج: 91304790-021
کلینیک دندانپزشکی تاج به صورت شبانهروزی حتی در روزهای تعطیل آماده ارائه کلیه خدمات اعم ترمیم و زیبایی دندان، ارتودنسی دندان و دندانپزشکی کودکان به شما عزیران است.
سؤالات متداول
آیا میتوان دندان عقل نهفته را بدون جراحی درمان کرد؟
خیر، در بیشتر موارد دندان عقل نهفته تنها با جراحی قابل درمان است.
آیا جراحی دندان عقل بر سلامت کلی دهان تأثیر دارد؟
بله، با برداشتن دندان عقل نهفته، خطر عفونت، پوسیدگی و آسیب به دندانهای مجاور کاهش مییابد.
آیا دندان عقل نهفته همیشه درد دارد؟
خیر، برخی از دندانهای عقل نهفته بدون درد یا علائم هستند. اما ممکن است مشکلات پنهانی ایجاد کنند.
آیا دندان عقل نهفته میتواند به استخوان فک آسیب بزند؟
بله، در موارد شدید، دندان عقل نهفته ممکن است باعث تحلیل یا آسیب به استخوان فک شود.
آیا امکان رشد مجدد دندان عقل پس از کشیدن وجود دارد؟
خیر، پس از کشیدن دندان عقل نهفته رشد مجدد آن امکانپذیر نیست.