نکات مهمی که والدین باید درباره دندان شیری بدانند!
دندان شیری همان دندانهایی هستند که از سن 6 تا 12 ماهگی رویش و از سن 6 الی 12 سالگی ریزش میکنند. برخی والدین تصور میکنند نگهداری از دندانهای شیری اهمیتی ندارد. اما باید توجه داشته باشید که نگهداری از دندانهای دوران کودکی برای شکلگیری دندانهای دائمی بسیار مهم هستند و لبخند آینده را شکل میدهند. در این مطلب از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج نکات مهمی درباره زمان رویش و ریزش دندانهای شیری، نحوه نگهداری و علت دیر افتادن دندان کودکان توضیح میدهیم. خواندن این مطلب را به همه والدین توصیه میکنیم.
دندان شیری به چه معناست؟ علت نامگذاری دندانهای شیری
ممکن است اصطلاح دندانهای شیری را شنیده باشید و از خود پرسیده باشید «دندانهای شیری چیست؟» دندان شیری یک عبارت رایج در جهان است و فقط مختص ایران نیست. علت نامگذاری این دندانها به شیری این است که آنها معمولاً در حالی رشد میکنند که رژیم غذایی کودک هنوز عمدتاً شیر است. دلیل دیگر نامگذاری شیری به دلیل ریزش آنها است. همچنین ممکن است بشنوید که به دندانهای شیری، دندانهای اولیه نیز میگویند.
شاید برای شما این سؤال پیش آمده باشد که «روند رویش دندان شیری و دائمی چگونه است؟» در ادامه ترتیب رویش و افتادن دندان شیری را توضیح میدهیم.
زمان رویش دندانهای شیری چه زمانی است؟ ترتیب رشد دندانها
زمان رویش هر دندان از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. اگرچه زمان دقیق ممکن است متفاوت باشد، اما ترتیب رشد دندان مهم است. دندانهای ثنایای پایینی اولین دندانهایی هستند که به دنبال آن دندانهای ثنایای بالایی و سپس اولین دندانهای آسیاب شیری رویش میکنند. اکثر کودکان در سن 3 سالگی 20 دندان شیری خود را دارند. به طور معمول، اولین دندانهایی که درمیآیند تقریباً همیشه دندانهای جلوی پایینی (ثنایای مرکزی پایین) هستند. در جداول زیر زمان رویش دندانهای شیری در کودکان ذکر شده است.
جدول زمان رویش دندانهای بالایی شیری |
|
نام دندان |
زمان رویش |
ثنایای مرکزی |
8 تا 12 ماهگی |
ثنایای جانبی |
9 تا 13 ماهگی |
دندانهای نیش |
16 تا 22 ماهگی |
مولر اول |
13 تا 19 ماهگی |
مولر دوم |
25 تا 33 ماهگی |
توجه داشته باشید که روند رویش دندان اولیه در فک بالا و پایین با یکدیگر متفاوت هستند. هر کدام از دندانها در زمان خاصی رشد میکنند.
جدول زمان رویش دندانهای پایینی شیری |
|
نام دندان |
زمان رویش |
ثنایای مرکزی |
6 تا 10 ماهگی |
ثنایای جانبی |
10 تا 16 ماهگی |
دندانهای نیش |
17 تا 23 ماهگی |
مولر اول |
14 تا 18 ماهگی |
مولر دوم |
23 تا 31 ماهگی |
دندانهای شیری برای مدت محدودی در دهان باقی میمانند. بعد از افتادن دندانهای شیری، دندانهای دائمی جایگزین آنها میشوند. اگر درباره زمان رویش دندان کودکتان نگرانی دارید میتوانید از متخصصان دندانپزشکی کودکان کلینیک دندانپزشکی تاج کمک بگیرید.
مهمترین علائم دندان درآوردن در کودکان؛ نکته قابل توجه برای والدین
گاهی اوقات دندانهای شیری بدون درد یا ناراحتی رشد میکنند. اما در اکثر کودکان رویش دندانهای شیری به سختی و با علائمی همراه است. مهمترین علائم دندان درآوردن در کودکان شامل موارد زیر است:
- جایی که دندان در حال بیرون آمدن است زخم و قرمز میشود.
- امکان ایجاد راش در صورت وجود دارد.
- دمای بدن کودک شما از حد معمول مقداری بالاتر میرود.
- کودکان برای تسکین درد خود، گوششان را میمالند.
- میزان تحریکپذیری کودکان بیشتر میشود.
- برای تسکین خارش لثه، اشیا را در دهان خود میکنند و میجوند.
- گونه کودکان برافروخته میشود.
- ریتم و کیفیت خواب کودکان به هم میریزد.
برخی از مردم فکر میکنند که دندان درآوردن باعث علائم دیگری مانند اسهال میشود؛ اما هیچ مدرکی برای تایید این موضوع وجود ندارد. برای کاهش ناراحتی کودک هنگام رویش دندانهای شیری میتوانید از متخصصان دندانپزشک کودکان کلینیک دندانپزشکی تاج کمک بگیرید.
کلینیک دندانپزشکی تاج از مجهزترین کلینیکها در زمینه دندانپزشکی کودکان، ایمپلنت، لیمنت و اصلاح لبخند در تهران است.
کدام دندان ها شیری هستند و می افتند؟ ترتیب افتادن دندان شیری
در حالی که هنوز دندانهای شیری در دهان کودک شما وجود دارد؛ دندانهای دائمی جدید در حال رشد هستند. دندانهای دائمی به گونهای ساخته شدهاند که قویتر، بزرگتر و توانایی بیشتری برای جویدن غذا دارند. اگر به درستی از دندانهای دائمی مراقبت شود تا پایان عمر باقی خواهند ماند.
هنگامی که دندانهای دائمی رشد کافی میکنند، دندانهای شیری از ریشه لق میشوند. لق شدن ریشه باعث افتادن دندان و ایجاد فضایی برای رویش دندان دائمی زیر آن میشود. در جداول زیر ترتیب افتادن دندان شیری در سنین مختلف را بیان کردهایم.
جدول زمان ریزش دندانهای بالایی شیری |
|
نام دندان |
زمان ریزش |
ثنایای مرکزی |
6 تا 7 سالگی |
ثنایای جانبی |
7 تا 8 سالگی |
دندانهای نیش |
10 تا 12 سالگی |
مولر اول |
9 تا 11 سالگی |
مولر دوم |
10 تا 12 سالگی |
همانگونه که زمان رویش دندانهای اولیه فک بالا و پایین متفاوت است؛ زمان ریزش دندانها نیز متفاوت خواهد بود.
جدول زمان ریزش دندانهای پایینی شیری |
|
نام دندان |
زمان ریزش |
ثنایای مرکزی |
6 تا 7 سالگی |
ثنایای جانبی |
7 تا 8 سالگی |
دندانهای نیش |
9 تا 12 سالگی |
مولر اول |
9 تا 11 سالگی |
مولر دوم |
10 تا 12 سالگی |
احتمالاً اولین دندان شیری کودک شما حدود شش سالگی میافتد. دندانها به همان ترتیبی که درمیآیند، میافتند؛ بنابراین کودک شما ابتدا دندانهای ثنایا (دندانهای جلویی) خود را از دست میدهد. دندانهای ثنایای دائمی نسبتاً سریع رشد میکنند؛ اما بقیه دندانها زمان میبرد تا بیرون بیایند.
علائم افتادن دندان شیری چیست؟ 3 نشانه مهم
از دست دادن دندانهای شیری یک فرایند کاملاً شخصی است. بنابراین اگر کودک شما دیر یا زود دندان خود را از دست داد، حفظ آرامش بسیار مهم است. برخی از دندانهای شیری به راحتی میریزند، در حالی که برخی دیگر زمان بیشتری میخواهند. ریزش دندانهای شیری علائمی دارد که در ادامه مهمترین علائم افتادن دندان شیری را توضیح میدهیم.
- لق شدن دندان: واضحترین علامت زمانی است که دندانهای شیری لق میشوند. شما یا فرزندتان ممکن است هنگام لمس یا مسواک زدن دندان، متوجه حرکت یا تکان خوردن خفیف شوید.
- شکاف در دندانها: با از بین رفتن دندانهای شیری، ممکن است شکاف یا فاصله بین دندانها ظاهر شود. این شکاف زمانی اتفاق میافتد که دندان اولیه قبل از رویش دندان دائمی میافتد.
- جابجایی دندانها: زمانی که دندان دائمی در حال رشد است ممکن است به دندانهای دیگر فشار وارد کند و موجب جابجایی آنها گردد.
دندانهای بالغ که به عنوان دندانهای دائمی نیز شناخته میشوند؛ پس از شروع افتادن دندانهای شیری شروع به در آمدن میکنند. رویش دندانهای دائمی به طور معمول از یک الگوی متوالی پیروی میکند، اما تغییرات فردی نیز مؤثر هستند.
علت دیر افتادن دندان شیری؛ 3 دلیل عدم ریزش خود به خودی دندانهای شیری
اگر دندانهای شیری خیلی دیر بیفتند؛ میتواند باعث کج شدن دندانهای زیرین بزرگسالان شود. به 3 دلیل دندانهای شیری خود به خود ریزش نمیکنند که منجر به مداخله توسط دندانپزشک میشود. علت دیر افتادن دندان شیری عبارت است از:
- دندانها مستقیماً در زیر دندانهای شیری رشد نمیکنند: شایعترین دلیل افتادن دندان شیری این است که دندان دائمی زیر آن به سمت ریشه فشار میآورد و باعث حل شدن ریشه میشود. اگر دندان دائمی در جلو یا پشت دندان شیری رشد کند؛ ممکن است ریشه دندان شیری برای حل شدن تحریک نشود.
- دندانهای شیری بیش از حد شلوغ هستند: اگر دندانهای شیری بیش از حد در دهان شلوغ باشند؛ ممکن است دندانهای دائمی نتوانند به درستی از لثه بیرون بیایند.
- دندان دائمی رشد نکرده است: عدم رشد دندان دائمی میتواند عاملی برای عدم افتادن دندانهای شیری در برخی از کودکان باشد.
عدم افتادن دندانهای شیری به موقع یکی از نگرانیهای عمده برای درمان ارتودنسی کودکان است. روند ریزش دندانهای اولیه و رشد دندانهای دائمی کودکان برای متخصصان ارتودنتیست بسیار مهم است.
دندان آسیاب شیری در چه سنی می افتد؟
دندانهای آسیاب دیرتر از دندانهای ثنایا و مولر میافتند. دندانهای آسیاب اول در 10 سالگی و دندانهای آسیاب دوم تقریباً در 12 سالگی میریزند. هنگامی که دندانهای آسیاب شیری میافتند، در حدود 13 سالگی با دندانهای دائمی جایگزین خواهند شد. اگر کودکی به هر دلیلی قبل از سن 10 سالگی دندان آسیاب شیری خود را از دست بدهد؛ برای جلوگیری از تحلیل استخوان فک باید فضانگهدار قرار داده شود.
چگونه بفهمیم دندان شیری است؟ تفاوت دندانهای شیری با دندانهای بزرگسالی
در سنین کودکی مجموعهای از دندانهای شیری رشد میکنند که در نهایت میافتند و دندانهای بالغ جایگزین میشوند. از کودکی تا بزرگسالی، دندانهای ما به جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن کمک میکنند. اما «تفاوت بین دندانهای دائمی و شیری چیست؟ چگونه بفهمیم دندان شیری است؟» راه های زیادی برای تشخیص آنها وجود دارد. مهمترین تفاوت دندانهای شیری با دائمی را در جدول زیر توضیح میدهیم.
جدول تفاوت دندان دائمی با شیری |
||
معیارها | دندان شیری |
دندان دائمی |
تعداد |
20 دندان | 32 دندان |
اندازه و شکل | دندانهای ثنایای شیری به دلیل لبههای صافتر، معمولاً کوچکتر و مربعی شکل به نظر میرسند.دندانهای آسیاب شیری به دلیل داشتن شیارهای کمتر بسیار کم عمق هستند. |
دندانهای ثنایای بزرگسالان لبههای تیز گردتری دارند. دندانهای آسیاب بالغ شامل شیارهای عمیقتری در امتداد سطح جونده هستند. |
قدرت |
از آنجایی که دندانهای شیری نرمتر هستند و مینای نازکتری دارند؛ در اثر تماس با اسید و باکتریها زودتر خراب میشوند. | دندانهای دائمی از دندانهای شیری محکمتر و بادوامتر هستند. |
رنگ | دندانهای شیری معمولاً سفیدتر از دندانهای دائمی هستند. |
با توجه به عکس دندان شیری و دائمی، متوجه میشوید که دندانهای دائمی تیرهتر هستند. |
هدف |
دندانهای شیری اساساً بهعنوان یک مکان نگهدار عمل میکنند. فاصله مناسبی را در فک حفظ میکنند تا دندانهای بالغ فضایی برای رویش در موقعیتهای صحیح داشته باشند. |
استفاده از دندانهای دائمی تا پایان عمر وجود دارد. |
توجه داشته باشید که از دست دادن زودهنگام دندان شیری میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در رویش دندانهای دائمی شود. گاهی اوقات، آسیب یا ضربه میتواند دندان را قبل از افتادن به صورت طبیعی، از جا خارج کند. در این حالت، دندانپزشک یک نگهدارنده فضای دندانی را برای محافظت از آن نقطه تا زمانی که دندان بالغ در آن رشد کند، قرار میدهد.
مراقبت از دندانهای شیری؛ از بدو تولد تا 8 سالگی
رعایت بهداشت دهان و دندان حتی قبل از رویش دندانها نیز مهم است. مراقبت از دندانهای شیری به اندازه مراقبت از دندانهای دائمی اهمیت دارد. در جدول زیر نحوه رعایت بهداشت دهان در نوزادان و مراقبت از دندانهای شیری را توضیح دادهایم.
جدول نحوه مراقبت از دندانهای شیری و رعایت بهداشت دهان |
|
سن کودک |
نحوه مراقبت |
از بدو تولد |
دهان و لثه را با یک پارچه نرم تمیز کنید. |
اولین دندان |
دو بار در روز با یک مسواک نرم و آب ساده مسواک بزنید. |
12 ماهگی |
فرزندتان را برای اولین ویزیت دندانپزشکی ببرید. |
18 ماهگی |
مقداری به اندازه یک نخود خمیردندان کودک با فلوراید کم اضافه کنید. کودک خود را تشویق کنید که خمیر دندان را بیرون بریزد و قورت ندهد. خمیر دندان را دور از دسترس نگهداری کنید. |
2 تا 3 سالگی |
نخ دندان کشیدن را بین هر دندانی که لمس می کنید شروع کنید. |
4 تا 5 سالگی |
مسواک زدن به کودک را اموزش دهید. |
6 سالگی |
از خمیردندان بزرگسالان استفاده کنید. آموزش نخ دندان کشیدن به کودک خود را شروع کنید. |
8 سالگی |
به کودک خود اجازه دهید بدون نظارت مسواک بزند و نخ دندان بکشد. به معاینات منظم دندانپزشکی خود ادامه دهید. |
اگر از دندانهای کودکان در هر سنی به خوبی مراقبت نکنید؛ ممکن است دچار پوسیدگی شود. زمانی که والدین با پوسیدگی و درد دندان کودکان مواجه میشوند آرامش خود را از دست میدهند. نگران نباشید به سادگی میتوان پوسیدگی دندان کودکان را کنترل کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر مطلب «برای دندان درد کودکان چی خوبه» را با دقت مطالعه نمایید.
مراقبت از دندانهای شیری کودکان همراه با کلینیک دندانپزشکی تاج
کلینیک دندانپزشکی تاج به عنوان مجهزترین و پیشرفتهترین کلینیک دندانپزشکی با داشتن متخصصان دندانپزشکی کودکان در خدمت شما عزیزان است. متخصصان دندانپزشک کودکان با ویزیتهای دورهای کودکان، روند رشد و ریزش دندانهای شیری را کنترل میکنند. در صورت نیاز و با توجه به شرایط مختلف روشهای درمانی مناسب را پیشنهاد میدهند. جهت مشاوره با متخصصان دندانپزشک کودکان و رزرو وقت با شماره 91304790-021 تماس بگیرید. همچنین میتوانید به صورت آنلاین جهت رزرو وقت اقدام نمایید. راههای ارتباطی دیگر با ما عبارت است از:
- آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
- صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج
مراقب مرواریدهای سفید و ارزشمند فرزندان خود باشید!
نتیجهگیری نکات مهم درباره دندانهای شیری کودکان
از دوران جنینی دندانهای شیری داخل فک وجود دارند؛ اما از سن 6 ماهگی شروع به رویش میکنند. کودکان تا سن 3 سالگی 20 دندان شیری خواهند داشت. دندانهای شیری مانند دندانهای دائمی برای غذا خودردن و صحبت کردن بسیار مهم هستند. همچنین به شکلگیری استخوان فک و آمادهسازی لثه برای رشد دندانهای اصلی کمک میکنند.
دندانهای شیری از سن 6 سالگی شروع به ریزش میکنند و دندانهای دائمی رشد میکنند. علل مختلفی مانند شلوغی دندانها و عدم رشد کافی دندانهای دائمی مانع ریزش دندانهای شیری میشوند. مراجعه به دندانپزشک برای چکاپ دوره ای از ایجاد بیشتر مشکلات در دوران کودکی پییشگیری میکند. برای معاینه دندانهای کودک خود میتوانید به کلینیک دندانپزشکی تاج مراجعه نمایید.
سؤالات متداول
آیا 5 سالگی برای از دست دادن دندان زود است؟
سن 5 سالگی برای از دست دادن دندان خیلی زود نیست. اما اگر کودک شما دندانهای زیادی را از دست می دهد و آنها جایگزین نمی شوند؛ ممکن است مشکل ساز شود.
علائم بیرون آمدن دندانهای شیری چیست؟
شایعترین علائم بیرون آمدن دندانهای شیری عبارت است از:
- تحریکپذیری
- اختلال در خواب
- تورم یا التهاب لثهها
- ترشح آب دهان
- بی اشتهایی
- بثورات اطراف دهان
- مالیدن لثه
- مالش گوش
آیا کشیدن دندان لق مشکلی ندارد؟
شما نباید دندان لق را بیرون بیاورید. به کودک اجازه دهید خودش دندان را تکان دهد تا در صورت وجود هر گونه مشکل، ناراحتی یا درد را احساس کند.
علت تأخیر افتادن دندانهای شیری چیست؟
مهمترین علت تأخیر افتادن دندانهای شیری شلوغی دندانها است. اگر فضای کافی برای حرکت دندانهای دائمی وجود نداشته باشد؛ ممکن است نتوانند به طور طبیعی دندانهای شیری را بیرون بیاورند.