آبسه دندان چیست؟ علائم، راه‌های درمان و خطرات آبسه دندان

آبسه دندان حفره‌های پر از چرک هستند که در موقعیت‌های مختلف نزدیک دندان ایجاد می‌شوند. این بیماری به دلیل عفونت باکتریایی درمان نشده تشکیل می‌شود. آبسه دهان یک بیماری نسبتاً شایع است و باید جهت درمان آن اقدام کرد. چون آبسه به دلیل عفونت تشکیل می‌شود. درمان زودهنگام برای جلوگیری از گسترش عفونت یا تشدید علائم ضروری است.

اگر این عفونت درمان نشود، منجر به تحلیل استخوان، از دست دادن دندان و انتشار به سایر قسمت‌های بدن می‌شود. همچنین عوارض شدید یا مرگ نیز به دنبال دارد. در این مطلب از کلینیک شبانه روزی تاج درباره تعریف آبسه، علت، علائم، انواع و روش‌های درمان آبسه نکات مهمی را توضیح می‌دهیم.

آبسه چیست؟ تورم پر از چرک بر اثر عفونت!

آبسه، تورم پر از چرک است که در اثر عفونت در داخل دندان یا در لثه‌های کنار ریشه دندان ایجاد می‌شود. آبسه بسیار دردناک و ناراحت‌کننده است. عفونت داخل دندان شما ممکن است به دلیل پوسیدگی یا ترک‌خوردگی دندان و بیماری لثه ایجاد شود. همه این شرایط می‌تواند به باکتری‌ها اجازه دهند به پالپ دندان (بافت نرم وسط دندان) یا داخل لثه شما وارد شوند. اگر فکر می‌کنید ممکن است آبسه داشته باشید، جهت درمان فوری اقدام کنید.

بررسی علل ایجاد آبسه در دندان و لثه؛ نحوه ورود عفونت باکتریایی به دهان

عفونت‌های باکتریایی معمولاً باعث آبسه می‌شوند. باکتری به نام استافیلوکوک علت اصلی آبسه در دندان است. هنگامی که باکتری وارد بدن شما می‌شود، سیستم ایمنی بدن گلبول‌های سفید خون را برای مبارزه با عفونت می‌فرستد. این فرآیند باعث التهاب می‌شود و بافت مجاور می‌میرد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، یک پاکت تشکیل می‌شود. به مرور چرک این پاکت را پر می‌کند و آبسه ایجاد می‌شود. به‌ندرت ویروس‌ها، انگل‌ها و قارچ‌ها می‌توانند علت ایجاد آبسه دندان باشند.

ممکن این سؤال برای شما پیش بیاید که چگونه عفونت‌های باکتریایی وارد دهان می‌شوند؟ روش‌های ورود عفونت در دهان متنوع است؛ اما اغلب به دلیل شرایط زیر این عفونت‌ها در دهان ایجاد می‌شود:

• عدم رعایت بهداشت دهان
• کوتاهی در مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و فلوراید
• بیماری‌هایی مانند سرطان و دیابت
• مصرف برخی از داروهای پر عوارض
• رژیم‌های غذایی سرشار از قند
• ابتلا به بیماری‌های لثه
• به وجود آمدن حفره در دندان و یا پوسیدگی آن
• ترک‌خوردگی و آسیب‌های دندانی

برای پیشگیری از بروز آبسه توصیه می‌کنیم که اهمیت ویژه‌ای به شستشوی دهان و دندان‌ها خود و همچنین جرم‌گیری آن‌ها بدهید. برای انجام جرم‌گیری اصولی می توانید به کلینیک دندانپزشکی تاج مراجعه نمایید.

علائم آبسه دهان؛ 5 علامت شایع و مهم

همه افراد در طول زندگی آبسه را تجربه می‌کنند. جهت تشخیص باید با علائم آبسه دندان آشنایی کافی داشته باشید. هر فردی ممکن است یکی از علائم زیر را با شدت زیادی تجربه کند. در ادامه مهم‌ترین علائم آبسه دهان را توضیح می‌دهیم. بهترین راه برای تشخیص درست و به هنگام آبسه مراجعه به  دندانپزشک حاذق است.

1) تورم؛ شایع‌ترین علامت آبسه دهان

یکی از شایع‌ترین علائم آبسه دهان، التهاب یا تورم است. در مراحل اولیه بیماری، تورم ممکن است در ناحیه دندان یا لثه آسیب‌دیده فقط دیده شود. با پیشرفت آبسه، تورم به نواحی مجاور از جمله غدد لنفاوی، صورت، گونه‌ها یا گردن گسترش پیدا می‌کند. در صورت عدم درمان، تورم می‌تواند تنفس یا بلع را نیز دچار مشکل کند. جهت درمان آبسه خود حتی در طول شب، می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج مراجعه نمایید.

2) دندان درد؛ علامت اصلی ابتلا به آبسه

درد ضربان‌دار در اطراف دندان یا در لثه علامت اصلی ابتلا به آبسه است. درحالی‌که شدت درد در افراد مختلف متفاوت است؛ در مراحل پیشرفته شدت درد بسیار زیاد می‌شود. اغلب، درد آبسه با قرار گرفتن در معرض دمای سرد یا گرم، تماس با ناحیه آسیب‌دیده یا جویدن بدتر می‌شود.

3) طعم تلخ در دهان؛ خروج عفونت از آبسه علت اصلی تلخی و بوی بد دهان است

افرادی که تحت تأثیر آبسه قرار می‌گیرند، اغلب احساس طعم تلخی در دهان خود می‌کنند. وجود طعم تلخ در دهان به دلیل تخلیه چرک از آبسه به داخل دهان است. زمانی که چرک را در دهان خود حس کردید آن را قورت ندهید. همچنین تخلیه چرک همراه با بوی بد دهان نیز همراه است. باکتری‌ها به دلیل داشتن گوگرد می‌تواند باعث شود بزاق، بوی تخم‌مرغ فاسدی به خود بگیرد.

در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تلخ بودن دهان، مقاله لینک شده «علت تلخی دهان چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟» را مطالعه نمایید.

4) افزایش حساسیت دندان؛ حساسیت به گرما، سرما و شیرینی

یکی دیگر از شایع‌ترین علائم آبسه افزایش حساسیت دندان است. این حساسیت می‌تواند بین بیماران متفاوت باشد. حساس بودن به گرما، سرما و شیرینی از شایع‌ترین حساسیت‌های ناشی از آبسه در دندان است. همچنین در برخی از انواع آبسه به ویژه آبسه پریودنتال، حساسیت به لمس بسیار زیاد می‌شود. گاهی اوقات، حساسیت می‌تواند به دندان‌های مجاور نیز سرایت کند.

5) تب و تهوع؛ اگر تب بالای 39 درجه داشتید برای درمان سریع اقدام کنید

مانند سایر عفونت‌ها، آبسه‌های دندانی می‌توانند باعث تب و حالت تهوع شوند. از آنجایی که علت آبسه‌ها عفونت است، بیماران اغلب علائم عمومی بیماری را تجربه می‌کنند. تب و حالت تهوع نشان‌دهنده عفونت سیستمیک و در حال گسترش است. اگر این علائم را تجربه کردید. باید فوراً به بخش اورژانس مراجعه کنید. زیرا عفونت در حال گسترش، ممکن است تهدید کننده زندگی باشد. تب با درجه بالا معمولاً به عنوان دمای بیش از 38.5 درجه سانتیگراد تعریف می‌شود. اگر دمای بدن شما پایین‌تر از این آستانه است، باید از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کنترل تب استفاده کنید.

بالا رفتن تب ناشی از عفونت دندان در کودکان خطرناک‌تر است. در صورت مشاهده آبسه و عدم درمان آن طی چند روز، بهتر است به دندان پزشکی کودکان مراجعه و فرآیند درمان آبسه دندان کودک خود را پیگیری نمایید.

انواع آبسه؛ 3 نوع رایج را بشناسید!

حالا که به صورت کلی با علل و علائم آبسه آشنا شدیم. بهتر است انواع آبسه را نیز بشناسید. آبسه دهان به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شود:

• لثه‌ای
• پری اپیکال
• پریودنتال

محل آبسه بر علائمی که تجربه می‌کنید و درمان مورد نیاز شما تأثیر می‌گذارد.

1) آبسه لثه؛ رایج‌ترین نوع آبسه

آبسه لثه یک آبسه دندانی است که در لثه بالای دندان‌ها قرار دارد. یکی از رایج‌ترین انواع آبسه‌های دندانی است. معمولاً فقط بر روی بافت‌های نرم لثه تأثیر می‌گذارد. تأثیری بر رباط‌های پریودنتال یا استخوان زیرین ندارند. این نوع آبسه اغلب در ابتدا به صورت تغییر رنگ روی لثه ظاهر می‌شود. با پیشرفت، این تغییر رنگ به تدریج رشد می‌کند و متورم می‌شود. در مراحل پیشرفته، آبسه لثه مانند جوش روی لثه به نظر می‌رسد.

در صورت عدم درمان، آبسه لثه می‌تواند عوارض شدیدی ایجاد کند. با رشد آبسه، باکتری از لثه و استخوان تغذیه می‌کند سبب ایجاد حفره‌ای تونل مانند به نام فیستول می‌شود. برای جلوگیری از پیشرفت آبسه لثه، مراجعه به دندانپزشک اورژانس در اولین نشانه تشکیل ضروری است.

2) آبسه پری آپیکال ؛ ایجاد آبسه در انتهای ریشه دندان

آبسه پری آپیکال در انتهای ریشه دندان ایجاد می‌شود. آبسه پری آپیکال معمولاً توسط یک عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود که به دلیل تجمع باکتری در شکاف یا حفره دندانی است. این آبسه‌ها اغلب با درد شدید همراه هستند که عموماً با جویدن بدتر می‌شود. در موارد شدید، درد می‌تواند به نواحی دیگر سر یا گردن سرایت کند.

مانند آبسه لثه، آبسه پری اپیکال نیز باید به عنوان یک اورژانس دندانی در نظر گرفته شود. جهت درمان باید سریع اقدام کنید تا از پیشرفت علائم یا گسترش عفونت جلوگیری شود.

3) آبسه پریودنتال؛ فاصله گرفتن لثه‌ها از دندان به دلیل بیماری پریودنتال

آبسه‌های پریودنتال با دو نوع دیگر متفاوت است؛ زیرا معمولاً با بیماری پریودنتال مرتبط هستند. بر اثر بیماری پریودنتال لثه‌ها از دندان‌ها دور می‌شوند. در نتیجه یک حفره پریودنتال که یک شکاف کوچک است در هنگام جدا شدن بافت پریودنتال از ریشه دندان ایجاد می‌شود. این حفره به سادگی کثیف و آلوده شده و تمیز کردن آن بسیار مشکل است. رشد و تجمع باکتری در حفره پریودنتال، علت اصلی تشکیل آبسه پریودنتال است.

این آبسه دندان با درد شدید همراه است و سریع‌تر از سایر آبسه‌ها ایجاد می‌شود. برای جلوگیری از عوارض شدید باید در ابتدای بروز علائم توسط دندانپزشک اورژانس درمان شوند.

خطرات آبسه دندان؛ آیا آبسه لثه خطرناک است؟

بسیاری از افراد جدی بودن یک آبسه درمان نشده در دهان را دست کم می‌گیرند. تقریباً در همه موارد، آبسه دندان باعث درد و تورم شدید می‌شود. اگر به موقع درمان نشود، عواقب وخیمی در پی دارد. شایع‌ترین خطرات آبسه دندان، عفونی شدن لثه و از دست دادن دندان است. اما در موارد شدید می‌تواند خطرات زیر را در پی داشته باشد:

• عفونت سینوسی: غیرمعمول نیست که آبسه درمان نشده باعث عفونت در سینوس‌ها شود که مستقیماً بالای فک بالا قرار دارد.
• آبسه مغزی: اگر از وجود آبسه در دهان غفلت کنید. عفونت می‌تواند از طریق رگ‌های خونی به مغز برسد. زمانی که مغز عفونی شود فرد ممکن است به کما برود.
• عفونت قلب: اگر عفونت به قلب برسد، اندوکاردیت باکتریایی نگران‌کننده است. عفونت قلب نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد.
• آنژین لودویگ: آبسه درمان نشده دلیل شایعی است که باعث می‌شود بیماران به آنژین لودویگ مبتلا شوند. • آنژین لودویگ یک عفونت جدی است که قسمت‌هایی از صورت و فک پایین را در معرض خطر قرار می‌دهد.

عوارض و خطرات آبسه دندان، از آن چیزی که فکرش را می‌کنید، بسیار مهم‌تر است. آبسه می‌تواند مشکلات بسیاری را برایتان به دنبال داشته باشد که شاید به مرگ منجر شود.

درمان آبسه دندان؛ جلوگیری از کشیدن دندان

بسته به نوع و شدت آبسه، چندین روش درمان وجود دارد. دندانپزشک با توجه به شرایط مختلف بهترین نوع درمان را انتخاب می‌کند. اهداف درمان آبسه پاک‌سازی عفونت، نجات دندان و جلوگیری از عوارضی مانند از دست دادن دندان است. روش‌های درمانی مختلف آبسه دهان عبارت‌اند از:

تخلیه؛ بهترین روش درمان آبسه

اگر آبسه به حدی زیاد پیشرفت نکرده باشد، عمل برش و تخلیه توصیه می‌شود. برای تخلیه آبسه، دندانپزشک یک برش کوچک ایجاد می‌کند. تخلیه عفونت بهترین روش برای درمان آبسه است. چرک با کمک یک برش کوچک از آبسه خارج می‌شود. هنگامی که آبسه از چرک خالی شد، دندانپزشک ناحیه آسیب‌دیده را تمیز و ضدعفونی و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها تجویز می‌کند. اگر بعد از این روش هنوز تورم وجود داشته باشد؛ دندانپزشک شما ممکن است یک درن کوچک در آبسه بگذارد تا مایع به تخلیه آن منطقه ادامه دهد.

عصب‌کشی؛ بهترین روش درمان برای آبسه پری آپیکال

دندانپزشک برای از بین بردن عفونت و جلوگیری از کشیدن دندان عمل ریشه را پیشنهاد می‌دهد. دندانپزشک، تاج دندان را باز و عصب را خارج می‌کند. با این روش آبسه تخلیه می‌شود. سپس دندانپزشک شما محفظه پالپ را ضدعفونی کرده و شکل می‌دهد. حفره را با گوتاپرکا پر می‌کند. اگر حداقل ساختار دندانی باقی مانده باشد، در ویزیت بعدی یک روکش دندانی روی آن قرار می‌دهد تا یکپارچگی ساختاری را بهبود بخشد. این روش آبسه پری آپیکال در ریشه دندان را درمان می‌کند.

کشیدن دندان؛ آخرین راه برای درمان آبسه

چنانچه درمان آبسه به موقع انجام نشود، احتمال عفونت دندان و یا لق شدن آن وجود دارد. در چنین مواقعی که عفونت تا این حد پیشروی داشته باشد، هیچ راهکاری به جز کشیدن دندان وجود ندارد. بعد از کشیدن دندان پزشک به شما مصرف داروهای خاصی را توصیه می‌کند. حتماً داروها را به موقع مصرف نمایید.

درمان آنتی‌بیوتیکی؛ درمان فوری آبسه دندان با قرص

اگر آبسه به موقع درمان شود، عفونت زمانی برای انتشار ندارد. اگر هنگام مشاهده ابتدایی‌ترین علائم به دندانپزشک مراجعه کنید؛ دندانپزشک برای جلوگیری از عفونت آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند. دندانپزشک به عنوان یک اقدام احتیاطی، درمان فوری آبسه دندان با قرص آنتی‌بیوتیک را همراه با دوره‌های دیگر درمان آبسه تجویز خواهد کرد. آنتی‌بیوتیک‌ها باید برای تمام مدت درمان مصرف شوند تا از پاک شدن کامل عفونت اطمینان حاصل شود.

نحوه تخلیه آبسه دندان در خانه؛ درمان فوری آبسه دندان و ورم صورت در منزل

اگر نمی‌توانید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید یا چند روز دیگر وقت رزرو کرده‌اید. می‌توانید از تکنیک‌های نحوه تخلیه آبسه دندان در خانه استفاده کنید. توجه داشته باشید که این درمان‌ها موقتی هستند و آن را کامل درمان نمی‌کند. اما می‌تواند درد را تا حدی کاهش دهد. برای اینکه این روش‌ها مؤثر شوند باید صبر داشته باشید. روش‌های خانگی که می‌توانید برای درمان فوری آبسه دندان و ورم صورت استفاده کنید عبارت‌اند از:

غرغره کردن آب نمک؛ شستشوی دهان با آب نمک گرم

غرغره کردن آب نمک ساده‌ترین روش درمان خانگی آبسه دهان محسوب می‌شود. شستشو با نمک دارای خواص ضدعفونی کننده طبیعی است. آب نمک به کاهش التهاب و ممانعت از فعالیت باکتری‌ها کمک می‌کند. مخلوط آب نمک با آب گرم می‌تواند به طور ملایم مقداری ورم صورت و درد را کاهش دهد. اما راه حل دائمی برای آبسه نیست. آب گرم نمکی فضای دهان را خنثی می‌کند. همچنین از تکثیر باکتری‌ها جلوگیری می‌کند و نفس شما را خوشبو خواهد کرد.

خمیر سیر؛ قدیمی‌ترین روش درمانی آبسه

با وجود اینکه سیر بوی تندی دارد یکی از قدیمی‌ترین درمان‌ها برای درمان آبسه است. ابتدا پوست سیر را بگیرید و آن را به صورت خمیر در بیاورید. خمیر سیر را چند دقیقه مستقیماً روی آبسه قرار دهید. این روند را دو یا سه بار در روز تکرار کنید تا آبسه تسکین پیدا کند.

اسانس نعناع فلفلی؛ آبسه را با این اسانس بی حس کنید

روغن نعناع حاوی ماده فعال و بسیار قوی منتول است که در صورت ریختن روی موضع، درد را بی حس می‌کند. این روغن همچنین بوی بد دهان را بهبود می‌بخشد و یک خنک‌کننده طبیعی برای مشکلات مربوط به دندان است. این اسانس را از عطاری و داروخانه می‌توانید تهیه نمایید.

داروی ضد درد؛ قرص مسکن قوی برای آبسه

ایبوپروفن یا استامینوفن همیشه برای از بین بردن درد مؤثر هستند. برای حس کردن تأثیرات داروهای ضد درد باید صبور باشید. زیرا ممکن است بیش از یک ساعت طول بکشد تا مؤثر واقع شود. برخی افراد به داروهای ضد درد حساسیت دارند پس باید مراقب حساسیت خود به این داروها باشید.

شستشو با پراکسید هیدروژن؛ هیدروژن پراکسید و کشتن باکتری‌ها

پراکسید هیدروژن در کشتن باکتری‌ها بسیار مؤثر است؛ زیرا محلول 6 درصد می‌تواند نیمی از باکتری‌ها را در 15 ثانیه کاهش دهد. پراکسید هیدروژن قطعا ارزش امتحان کردن را دارد. توجه داشته باشید که از این روش به مقدار معقول استفاده نمایید. میزان مصرف آن را می‌توانید از دکتر داروخانه یا دنداپزشک جویا شوید.

کمپرس سرد؛ میزان تورم صورت خود را کاهش دهید

استفاده از کمپرس سرد می‌تواند درد ناشی از التهاب را بی‌حس کند. همچنین با وارد کردن فشار به آن، تورم صورت را کاهش دهد. کمپرس سرد را می‌توانید از داروخانه تهیه نمایید. خودتان نیز با قراردادن تعدادی یخ در نایلون فریز می‌توانید کمپرس سرد درست کنید. کمپرس سرد یک روش کاهش درد و تورم موقت است. کمپرس سرد را می‌توانید پس از جراحی ایمپلنت نیز برای کاهش درد استفاده نمایید.

روغن‌های گیاهی؛ تکنیک قدیمی برای بیرون کشیدن باکتری‌ها

استفاده از روغن‌های گیاهی یک تکنیک قدیمی است که به طور کلی برای بیرون کشیدن باکتری‌ها و سموم از دهان استفاده می‌شود. در کاهش پلاک و مبارزه با التهاب لثه نیز مؤثر است. حدود 15 تا 20 دقیقه روغن نارگیل یا روغن گیاهی دیگری را غرغره کنید. حتماً روغن را به طور کامل تف کنید. آن را قورت ندهید؛ زیرا حاوی تمام سمومی است که خارج شده است.

درمان فوری آبسه لثه و دندان در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج

امیدواریم مطالبی که در این مطلب درباره آبسه دندان ارائه دادیم به شما کمک کند. اگر در هر مرحله‌ای از آبسه متوجه آن شدید، سریع به دندانپزشک مراجعه نمایید. توجه داشته باشید که تخلیه آبسه در خانه خطرات زیادی به دنبال دارد. وقت را تلف نکنید. می توانید از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج وقت بگیرید.

کلینیک دندانپزشکی تاچ به عنوان مجهزترین کلینیک در تهران در خدمت شما عزیزان است. شما عزیزان به صورت شبانه روزی می توانید برای رفع مشکلات دندانی خود به کلینیک دندانپزشکی تاج مراجعه نمایید. نگران هزینه و نحوه پرداخت درمان‌های دندانی خود نباشید. این کلینیک شرایط ویژه و اقساطی را برای شما در نظر گرفته است. برای معاینه یا درمان آبسه با شماره 91305400-021 تماس بگیرید.

سؤالات متداول

آیا می‌توان از آبسه جلوگیری کرد؟

انجام مراقبت‌های خوب از دندان می‌تواند خطر آبسه را کاهش دهد. مراقبت‌های ضروری از دندان شامل:

• مسواک زدن 2 بار در روز با یک مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید
• تمیز کردن بین دندان‌ها با استفاده از نخ دندان یا مسواک بین دندانی هر روز
• اجتناب از مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
• استفاده از محافظ دهان هنگام انجام ورزش‌های تماسی
• مراجعه مرتب به دندانپزشک برای معاینه و تمیز کردن دندان‌ها

آیا آبسه خود به خود از بین می‌رود؟

آبسه بدون درمان از بین نمی‌رود. اگر آبسه پاره شود، درد ممکن است بهبود زیادی پیدا کند؛ اما هنوز باید تحت درمان قرار بگیرید. اگر آبسه تخلیه نشود. عفونت به فک و سایر نواحی سر و گردن شما سرایت خواهد کرد.

چقدر طول می‌کشد تا آبسه بهبود یابد؟

معمولاً حدود 10 تا 15 روز طول می‌کشد تا آبسه دندان بهبود یابد. با این حال، زمان بهبودی آبسه به شدت آبسه و درمانی که برای آن دریافت کرده‌اید بستگی دارد.

آیا آبسه در دندان درد دارد؟

علائم آبسه در دندان یا لثه شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ظاهر شدن ناگهانی درد شدید و ضربان‌دار در دندان یا لثه که به تدریج بدتر می‌شود.
• دردی که به گوش، فک و گردن در همان سمت دندان یا لثه آسیب دیده گسترش می‌یابد.
• دردی که هنگام دراز کشیدن بدتر می‌شود و خواب شما را مختل می‌کند.

چه زمانی برای درمان آبسه باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟

اگر فکر می‌کنید آبسه دارید، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. آبسه به خودی خود بهتر نمی‌شود. در واقع، آبسه درمان نشده بدتر خواهد شد. اگر عفونت به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند، می‌تواند منجر به عوارض تهدیدکننده زندگی شود.