بهترین سن ارتودنسی دندان: آیا دیر شده یا هنوز فرصت هست؟
داشتن دندان‌های مرتب و سالم نه‌تنها بر زیبایی لبخند تاثیر دارد، بلکه در سلامت دهان و عملکرد صحیح فک نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. ارتودنسی دندان، یکی از موثرترین روش‌ها برای اصلاح نامرتبی دندان‌ها و مشکلات فکی است، اما زمان مناسب برای شروع این درمان می‌تواند بر نتیجه‌ی نهایی تاثیر بگذارد.
بر اساس توصیه‌ی متخصصان، اولین معاینه‌ی ارتودنسی باید در سن ۷ سالگی انجام شود. در این سن، دندان‌های دائمی در حال رشد هستند و مشکلات احتمالی فک و نامرتبی دندان‌ها قابل شناسایی و در برخی موارد پیشگیری خواهند بود. با این حال، بهترین سن ارتودنسی دندان معمولاً بین ۱۰ تا ۱۴ سالگی است، زیرا در این دوره استخوان‌های فک هنوز در حال رشد هستند و درمان ارتودنسی سریع‌تر و مؤثرتر عمل می‌کند. اما این بدان معنا نیست که ارتودنسی در 15 سالگی نتیجه‌بخش نیست بالعکس، ارتودنسی تنها مختص کودکان و نوجوانان نیست و در بزرگسالی نیز می‌توان به اصلاح موقعیت دندان‌ها پرداخت و نتیجه‌ای عالی گرفت.
در این مقاله، به بررسی بهترین و حداکثر سن برای ارتودنسی دندان، اهمیت معاینه‌ی زودهنگام و امکان‌پذیری این درمان در سنین مختلف می‌پردازیم. در ادامه این مقاله با کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج همراه بمانید.
چرا سن در ارتودنسی دندان اهمیت دارد؟ استخوان فک در حال رشد راحت‌تر تغییر می‌کند!
سن در ارتودنسی دندان اهمیت دارد زیرا تاثیر مستقیمی بر مدت زمان درمان، سرعت حرکت دندان‌ها و موفقیت نهایی دارد. در سنین کودکی و نوجوانی، استخوان‌های فک هنوز در حال رشد هستند، بنابراین دندان‌ها راحت‌تر و سریع‌تر جابجا می‌شوند و مشکلات فکی نیز بدون نیاز به جراحی قابل اصلاح خواهند بود. در مقابل، در بزرگسالی حرکت دندان‌ها کندتر است و ممکن است نیاز به درمان‌های جانبی مانند جراحی فک یا ایمپلنت وجود داشته باشد.
هرچند سن ارتودنسی دندان اصولا موضوعی نیست که بخواهید نگران آن باشید. در هر سنی ارتودنسی امکان‌پذیر است، اما شروع زودتر برای درمان، باعث نتایج بهتر و پایدارتر خواهد شد. برخلاف تصور رایج، ارتودنسی در هر سنی امکان‌پذیر است. روی آوردن به درمانی مانند ارتودنسی دندان در سن 40 سالگی، بسیار سودمند تر از آن است که هرگز به فکر درمان مشکلات فک و دندان خود نبوده و در امور روزانه دچار معضل باشیم. پیشنهاد می‌کنیم بدون توجه به سن، در اولین فرصت به یک ارتودنتیست مراجعه نموده و از نظرات تخصصی پزشک استفاده کنید.
بهترین سن برای ارتودنسی دندان: از کودکی تا بزرگسالی
ارتودنسی دندان یکی از رایج‌ترین روش‌های اصلاح نامرتبی دندان‌ها و مشکلات فکی است که تاثیر زیادی بر زیبایی لبخند و سلامت دهان دارد. انتخاب بهترین زمان برای شروع ارتودنسی نقش مهمی در موفقیت درمان دارد. اگر لثه‌ها و استخوان فک سالم باشند، حتی در سنین بالا هم می‌توان از ارتودنسی برای بهبود لبخند و سلامت دندان‌ها بهره برد. برخی تصور می کنند ارتودنسی یک فعالیت درمانی برای کودکان است اما حتی ارتودنسی در سن 30 سالگی هم می تواند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. در ادامه، از اولین معاینه‌ی ارتودنسی در کودکی تا امکان انجام آن در بزرگسالی را بررسی می‌کنیم. پس از آن به بررسی انواع ارتودنسی برای هر سن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
بهترین سن برای اولین معاینه‌ی ارتودنسی و پیشگیری
طبق توصیه‌ی انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا (AAO)، کودکان باید اولین معاینه‌ی ارتودنسی خود را در سن ۷ سالگی انجام دهند. چرا این سن مهم است؟
- در این سن دندان‌های دائمی جلویی و برخی دندان‌های آسیاب رویش یافته‌اند و متخصص می‌تواند مشکلات فکی و دندانی را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
- برخی مشکلات مانند تنگی فک، کراس‌بایت (روی هم قرار نگرفتن صحیح دندان‌ها) یا عادت‌های مضر مانند مکیدن انگشت می‌توانند در این سن با درمان‌های ساده‌تر اصلاح شوند.
درمان‌های پیشگیرانه (ارتودنسی فاز اول)
- در برخی موارد، متخصص ارتودنسی ممکن است قبل از رویش کامل دندان‌های دائمی، درمان‌های پیشگیرانه انجام دهد.
- این درمان‌ها شامل استفاده از دستگاه‌های گسترش‌دهنده فک، هدگیر یا براکت‌های جزئی برای اصلاح زودهنگام مشکلات رشد فک هستند.
هدف درمان‌ها ی پیشگرانه کاهش نیاز به ارتودنسی پیچیده در آینده و کوتاه کردن طول درمان در نوجوانی است.
۲. بهترین سن ارتودنسی کودکان به روش ثابت (فاز دوم درمان)
بهترین سن ارتودنسی دندان برای کودکان ۱۰ تا ۱۴ سالگی است؛ زمانی که اکثر دندان‌های دائمی روییده‌اند. اما چرا این سن مناسب است؟
- در این سن، استخوان‌های فک هنوز در حال رشد هستند، بنابراین حرکت دندان‌ها سریع‌تر و آسان‌تر انجام می‌شود.
- به دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر استخوان‌ها، مدت زمان درمان کوتاه‌تر و نتایج پایدارتر خواهد بود.
- همکاری بیماران نوجوان در رعایت بهداشت و استفاده از وسایل ارتودنسی معمولاً بهتر از سنین بالاتر است.
انواع ارتودنسی دندان مناسب برای کودکان:
- ارتودنسی ثابت با براکت‌های فلزی یا سرامیکی
- الاینرهای شفاف (مانند اینویزالاین) برای کسانی که تمایل به استفاده از براکت‌های فلزی ندارند.
علاوه بر توجه به سن ارتودنسی، باید به آموزش نکات بهداشتی و مراقبتی به کودکان از سنین پایین بپردازیم. همچنین پس از ارتودنسی، کودکان باید بهداشت دهان و دندان را به‌خوبی رعایت کنند، زیرا براکت‌ها می‌توانند باعث گیر کردن مواد غذایی و افزایش خطر پوسیدگی شوند. مسواک مخصوص ارتودنسی، نخ دندان و دهان‌شویه ضروری هستند. همچنین به این نکته توجه کنید که گاهی پزشک ارتودنتیست در مواجهه با دندان شیری کودکانی که فک کوچکی دارند، گزینه کشیدن آن دندان را انتخاب می‌کند. اما کشیدن دندان در ارتودنسی انتخاب اول نیست و پزشک باید تا حد امکان از انجام این کار ممانعت کند.
ارتودنسی در بزرگسالی: آیا هنوز فرصت هست؟
برخلاف تصور عمومی، سن ارتودنسی دندان محدود به 14 سالگی نیست. بسیاری از بزرگسالان به دلایل مختلف مانند اصلاح نامرتبی دندان‌ها، بهبود طرح لبخند، یا درمان مشکلات فکی و مفصلی به ارتودنسی روی می‌آورند. سن مناسب برای ارتودنسی بزرگسالان زمانی است که دندان‌ها و لثه‌ها سالم باشند. در این صورت، درمان ارتودنسی موفقیت‌آمیز خواهد بود. همچنین ممکن است بنا بر نظر پزشک، تنها چهار دندان جلو نیاز به ارتودنسی داشته باشند و نه سایر دندان‌ها؛ بنابراین قیمت ارتودنسی چهار دندان جلو با ارتودنسی گسترده‌تر متفاوت خواهد بود.
مزایای ارتودنسی دندان در بزرگسالی چیست؟
از جمله مزایای ارتودنسی در بزرگسالی می‌توان به چند مورد زیر اشاره کرد:
– بهبود زیبایی لبخند و افزایش اعتمادبه‌نفس
– بهبود سلامت دندان و لثه‌ها با اصلاح مشکلات بایت و نامرتبی
– جلوگیری از فرسایش زودرس دندان‌ها به دلیل توزیع نامناسب نیروی جویدن
روش‌های متداول ارتودنسی دندان برای بزرگسالان:
- براکت‌های سرامیکی (هم‌رنگ دندان، کمتر دیده می‌شوند)
- الاینرهای شفاف (اینویزالاین) (نامرئی و متحرک)
- براکت‌های لینگوال (پشت دندان نصب می‌شوند و دیده نمی‌شوند)
بهتر است به این نکته خوب توجه کنیم که هیچ محدودیتی از نظر سن ارتودنسی دندان برای ما وجود ندارد، اما داشتن لثه و استخوان‌های سالم ضروری است. انجام ارتودنسی در 25 سالگی، در ۵۰ یا ۶۰ سالگی هم می‌تواند انجام شود، به شرطی که دندان‌ها و لثه‌ها شرایط لازم را داشته باشند. ارتودنسی در بزرگسالان نتایج مطلوب و پایدار به همراه دارد و به افزایش اعتماد به نفس و بهبود سلامت دهان و دندان‌ها کمک می‌کند. بنابراین اگر بزرگسال هستید و همیشه آرزوی دندان‌های مرتب را داشته‌اید، ارتودنسی هنوز برای شما امکان‌پذیر است.
آیا ارتودنسی برای کودکان درد دارد؟ دردها موقتی و خفیف است!
بسیاری از پدر و مادر‌ها که نگران صبر کم کودکان خود در مقابل درد هستند، همیشه پرسیده‌اند که آیا گذاشتن ارتودنسی درد دارد و کودکان را دچار مشکل می‌کند؟ ارتودنسی برای کودکان ممکن است با کمی درد و ناراحتی همراه باشد، اما معمولاً این ناراحتی‌ها موقتی و خفیف هستند. پس از نصب دستگاه‌های ارتودنسی، مانند براکت‌های فلزی یا سرامیکی، کودک ممکن است برای چند روز احساس فشار و درد در دندان‌ها و لثه‌ها داشته باشد، به‌ویژه هنگام جویدن غذا یا حرکت دندان‌ها. این درد معمولاً پس از چند روز کاهش می‌یابد.
همچنین، برخی از دستگاه‌های متحرک ممکن است به لثه‌ها و دهان فشار بیاورند که می‌تواند موقتی باشد. برای کاهش ناراحتی‌ها، استفاده از مسکن‌های غیر نسخه‌ای و مراقبت‌های بهداشتی مناسب می‌تواند کمک‌کننده باشد. به طور کلی، درد ارتودنسی دندان در کودکان معمولاً جزئی است و پس از مدتی از شروع درمان کاهش می‌یابد.
مهم‌ترین انواع ارتودنسی به تفکیک سن کدامند؟
سن ارتودنسی دندان می‌تواند در انتخاب روش اجرای آن برای هر گروه سنی متفاوت باشد، زیرا نوع درمان به وضعیت دندانی و فکی فرد بستگی دارد. در جدول زیر، انواع ارتودنسی مناسب برای هر سن را توضیح می‌دهیم:
|
رده سنی |
انواع ارتودنسی مناسب برای هر سن |
| ارتودنسی در کودکان (۷ تا ۱۰ سال) |
● ارتودنسی متحرک: مانند پلاک‌های متحرک و دستگاه‌های گسترش‌دهنده فک که به اصلاح تنگی فک و مشکلات کوچکتر دندانی کمک می‌کنند. ● هدگیر (Headgear): برای اصلاح مشکلات فکی مانند جلو بودن فک بالا یا عقب بودن فک پایین. ● ارتودنسی تکمیلی ثابت: ممکن است در سنین بالاتر برای مرتب‌سازی دندان‌ها پس از رشد دندان‌های دائمی استفاده شود. |
|
ارتودنسی در نوجوانان (۱۰ تا ۱۸ سال) |
● ارتودنسی ثابت با براکت‌های فلزی: در این سن ارتودنسی دندان با براکت‌های فلزی و سیم‌هایی که دندان‌ها را مرتب می‌کند انجام می شود. ● براکت‌های سرامیکی: مشابه براکت‌های فلزی هستند اما رنگ آنها مشابه دندان‌ها است و کمتر دیده می‌شود. ● الاینرهای شفاف (اینویزالاین): پلاک‌های شفاف و متحرک که برای افرادی که نمی‌خواهند براکت‌های قابل مشاهده داشته باشند، مناسب است. |
|
ارتودنسی در بزرگسالان (۱۸ سال به بالا) |
● الاینرهای شفاف (اینویزالاین): یکی از پرطرفدارترین روش‌ها برای بزرگسالانی که نمی‌خواهند براکت‌های قابل مشاهده داشته باشند. ● براکت‌های سرامیکی یا شفاف: که نسبت به براکت‌های فلزی، کمتر دیده می‌شوند و ظاهر بهتری دارند. ● براکت‌های لینگوال (پشت دندان): این براکت‌ها پشت دندان‌ها نصب می‌شوند و هیچ‌گونه دیده‌شدنی در جلو ندارند. ● ارتودنسی همراه با جراحی فک: در مواردی که مشکلات فکی شدید وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به جراحی فک برای اصلاح باشد. |
ارتودنسی در هر سنی امکان‌پذیر است، اما نوع درمان بسته به سن و نیاز فرد متفاوت است. در کودکان از روش‌های پیشگیرانه و اصلاحی استفاده می‌شود، در نوجوانان ارتودنسی معمولاً شامل براکت‌های ثابت یا الاینرها است و در بزرگسالان، بیشتر روش‌هایی مانند الاینرهای شفاف و یا ارتودنسی مخفی اجرا می شود. توجه به سن ارتودنسی دندان و اقدامات در سنین کمتر، شما را از فرآیند‌های طولانی و پر هزینه‌ای مانند جراحی فک مصون خواهد داشت.
ارتودنسی در هر سنی را با متخصصان برتر کشوری در کلینیک تاج تجربه کنید!
در نهایت، ارتودنسی دندان یک درمان موثر برای اصلاح نامرتبی دندان‌ها و بهبود عملکرد و زیبایی لبخند است و بهترین سن ارتودنسی دندان زمانی است که احساس نیاز به آن وجود دارد و شرایط استخوان فک و لثه برای این فرایند مناسب است. انتخاب زمان مناسب برای شروع درمان و نوع ارتودنسی، بسته به سن، شرایط دندانی و فکی، می‌تواند تأثیر زیادی بر موفقیت و سرعت درمان داشته باشد.
در کلینیک دندانپزشکی شبانه‌روزی تاج، با برخورداری از بورد تخصصی ارتودنسی و تیم حرفه‌ای، خدمات تخصصی ارتودنسی را با کیفیت بالا و قیمت‌های مناسب ارائه می‌دهیم. ما آماده‌ایم تا به شما کمک کنیم تا با ارتودنسی به بهترین نتایج برسید و لبخند زیبایی داشته باشید، هر زمان که به ما نیاز داشته باشید، ۲۴ ساعت شبانه‌روز در خدمت شما هستیم.
- آدرس کلینیک دندانپزشکی تاج: جنت‌آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهارراه ایرانپارس) طبقه فوقانی بانک سپه پلاک 2
- آدرس صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج: https://instagram.com/dentaj_clinic
سوالات متداول کاربران:
1. چقدر طول می‌کشد تا درمان ارتودنسی در هر سنی تمام شود؟
مدت زمان درمان ارتودنسی بستگی به نوع مشکل دندانی و سن فرد دارد. به طور کلی، درمان ارتودنسی برای کودکان و نوجوانان معمولاً ۱.۵ تا ۲.۵ سال طول می‌کشد، در حالی که برای بزرگسالان ممکن است طولانی‌تر باشد. در برخی موارد، مانند مشکلات شدید فکی، ممکن است زمان درمان بیشتر شود.
2. آیا ارتودنسی باعث خراب شدن دندان‌ها می‌شود؟
اگر بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی رعایت نشود، احتمال بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان‌ها و التهاب لثه وجود دارد. به همین دلیل، نگهداری بهداشت دهان و دندان در طول درمان بسیار مهم است. استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی، نخ دندان و دهان‌شویه می‌تواند کمک‌کننده باشد.
3. آیا ارتودنسی فقط برای زیبایی است یا مشکلات عملکردی را در سنین مختلف نیز حل می‌کند؟
ارتودنسی نه تنها برای بهبود زیبایی و اصلاح طرح لبخند استفاده می‌شود، بلکه می‌تواند مشکلات عملکردی مانند بایت نامناسب، مشکلات جویدن و فشار غیرطبیعی به دندان‌ها و لثه‌ها را نیز اصلاح کند. ارتودنسی به بهبود تناسب فک‌ها و هماهنگی دندان‌ها کمک می‌کند، که می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تری مانند فرسایش دندان‌ها، درد فک یا مشکلات مفصل جلوگیری کند. بنابراین، ارتودنسی نه تنها تأثیر زیبایی دارد، بلکه برای سلامت دهان و دندان نیز اهمیت دارد.
4. آیا سن ارتودنسی دندان در موفقیت آن تاثیر دارد؟
بله، سن ارتودنسی دندان می‌تواند در موفقیت درمان تأثیرگذار باشد. در سنین کودکی و نوجوانی که فک‌ها و دندان‌ها هنوز در حال رشد هستند، ارتودنسی معمولاً راحت‌تر و سریع‌تر نتیجه می‌دهد. اما در بزرگسالان، اگرچه درمان‌های ارتودنسی همچنان موفقیت‌آمیز هستند، حرکت دندان‌ها ممکن است کندتر باشد زیرا استخوان‌ها دیگر در حال رشد نیستند.