لیدوکائین برای دندان؛ آیا واقعاً بهترین گزینه است؟
آیا از درد دندانپزشکی می‌ترسید؟ اگر پاسختان مثبت است، باید بدانید که لیدوکائین برای دندان یک راه‌حل بی‌نقص برای از بین بردن درد است. این بی‌حس‌کننده موضعی که در سراسر دنیا استفاده می‌شود، با مسدود کردن پیام‌های عصبی، تجربه‌ای بدون درد را در اختیار شما قرار می‌دهد. اما آیا می‌دانید که انواع مختلفی از لیدوکائین وجود دارد؟ یا اینکه بیماران قلبی باید نوع خاصی از آن را استفاده کنند؟
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی تاج، تمام آنچه باید درباره لیدوکائین برای دندان بدانید را بررسی کرده‌ایم. از مقایسه انواع داروهای بی‌حسی گرفته تا عوارض احتمالی، اثرگذاری در شرایط مختلف و حتی روش‌های جایگزین برای افرادی که بی‌حسی روی آن‌ها جواب نمی‌دهد. اگر نگران بی‌حسی در دندانپزشکی هستید، این مقاله را از دست ندهید!
تاثیر لیدوکائین برای دندان چیست؟ بررسی تاثیر این دارو
لیدوکائین یک بی‌حس‌کننده موضعی از نوع آمید است که با مسدود کردن کانال‌های سدیمی (Sodium Channels) در سلول‌های عصبی، انتقال سیگنال درد را متوقف می‌کند. به زبان ساده، وقتی لیدوکائین به اعصاب دندان تزریق می‌شود، آن منطقه دیگر درد را حس نمی‌کند، زیرا پیام درد به مغز نمی‌رسد.
چرا لیدوکائین محبوب‌ترین داروی بی‌حسی دندان است؟
دلایل متعددی برای این محبوبیت وجود دارد، از جمله:
- اثر سریع: معمولاً ظرف ۲ تا ۵ دقیقه اثر می‌کند.
- مدت اثر مناسب: بسته به نوع، بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه بی‌حسی ایجاد می‌کند.
- ایمنی بالا: احتمال عوارض جانبی، مگر در موارد نادر، پایین است.
- قابلیت ترکیب با اپی‌نفرین: که باعث افزایش مدت اثر بی‌حسی می‌شود.
تحقیقات منتشر شده در 2024 نشان می‌دهند در سراسر جهان از لیدوکائین به عنوان اولین و رایجترین انتخاب برای بی‌حسی موضعی در ارتودنسی دندان و سایر انواع درمان‌های تخصصی استفاده می‌شود.
انواع لیدوکائین مورد استفاده در دندانپزشکی
در دندانپزشکی، لیدوکائین در فرم‌های مختلفی وجود دارد که هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند:
|
نوع لیدوکائین |
روش مصرف |
کاربرد |
| آمپول لیدوکائین ۲٪ با اپی‌نفرین | تزریقی | کشیدن دندان، عصب‌کشی، پر کردن عمیق |
| آمپول لیدوکائین ۲٪ بدون اپی‌نفرین | تزریقی | بیماران قلبی و افراد حساس به اپی‌نفرین |
| ژل لیدوکائین ۵٪ | موضعی | قبل از تزریق بی‌حسی، کاهش درد لثه |
| اسپری لیدوکائین ۱۰٪ | موضعی | تسکین درد موقت دندان، بی‌حسی قبل از جراحی‌های کوچک |
نکته: اگر دچار بیماری قلبی هستید، بهتر است از لیدوکائین بدون اپی‌نفرین بعنوان داروی بی حسی دندان برای بیماران قلبی استفاده کنید تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
لیدوکائین با اپی‌نفرین یا بدون اپی‌نفرین؛ کدام بهتر است؟
یکی از سوالات متداول این است که آیا لیدوکائین با اپی‌نفرین بهتر است یا نوع بدون اپی‌نفرین؟ بیایید این دو را مقایسه کنیم:
|
ویژگی |
لیدوکائین با اپی‌نفرین |
لیدوکائین بدون اپی‌نفرین |
| مدت اثر | طولانی‌تر (حدود ۹۰ دقیقه) | کوتاه‌تر (۳۰-۴۵ دقیقه) |
| تأثیر بر خونریزی | خونریزی را کاهش می‌دهد (مناسب برای جراحی دندان) | تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش خونریزی ندارد |
| مناسب برای بیماران قلبی و فشار خونی | مناسب برای افراد سالم | ایمن‌تر برای بیماران قلبی و فشار خونی |
| حساسیت به اپی‌نفرین | مناسب برای افرادی که به اپی‌نفرین حساسیت ندارند | مناسب برای افرادی که به اپی‌نفرین حساسیت دارند |
در نتیجه، اگر بیماری خاصی ندارید، لیدوکائین با اپی‌نفرین گزینه بهتری برای بی حسی قبل از ایمپلنت دندان یا سایر درمان‌های تخصصی است؛ اما اگر مشکل قلبی دارید، حتماً از نوع بدون اپی‌نفرین استفاده کنید.
تاثیر لیدوکائین برای دندان در بیماران قلبی؛ باید نگران بود؟
بیماران قلبی معمولاً درباره بی‌حسی دندان نگرانی دارند، چراکه اپی‌نفرین موجود در بعضی از داروهای بی‌حسی می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون شود. اما جای نگرانی نیست! اگر به پزشک خود اطلاع دهید، دندانپزشک از لیدوکائین بدون اپی‌نفرین استفاده می‌کند.
نام آمپول بی حسی دندان برای بیماران قلبی
اگر دچار بیماری قلبی، فشار خون بالا یا دیابت هستید، دندانپزشک معمولاً از “لیدوکائین ۲٪ بدون اپی‌نفرین” یا “مپی‌واکائین (Mepivacaine) ۳٪” استفاده می‌کند که خطرات بسیار کمتری برای شما دارد.
نکته مهم: اگر تحت درمان با داروهای رقیق‌کننده خون هستید، حتماً قبل از مراجعه به دندانپزشک، این موضوع را مطرح کنید.
آیا اسپری لیدوکائین برای دندان درد موثر است؟
گاهی افراد به دنبال راهکاری سریع برای بی‌حس کردن دندان درد در خانه هستند و به استفاده از اسپری لیدوکائین یا انواع بهترین قطره برای دندان درد فکر می‌کنند. اما آیا واقعاً موثر است؟
مزایای اسپری لیدوکائین:
- تسکین سریع (در عرض ۳۰ ثانیه)
- مناسب برای کاهش درد موقت لثه و دندان
- قابل استفاده برای بی‌حسی قبل از تزریق در دندانپزشکی
معایب اسپری لیدوکائین:
- اثر کوتاه‌مدت (حداکثر ۱۵ دقیقه)
- برای عصب‌کشی یا درمان‌های عمیق دندانپزشکی کافی نیست
- در صورت مصرف بیش از حد، می‌تواند عوارضی مانند بی‌حسی گلو و مشکل در بلع ایجاد کند
در نتیجه، اگر دچار دندان درد شدید هستید، اسپری لیدوکائین فقط یک راه‌حل موقتی است و باید هرچه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید.
نحوه استفاده اسپری دندان لیدوکائین
نحوه استفاده از اسپری دندان لیدوکائین بنوان یک مسکن قوی دندان درد خانگی بسیار ساده است. کافی است چند گام ساده را دنبال کنید:
- آماده‌سازی: قبل از استفاده، مطمئن شوید که دهان تمیز است و اسپری را طبق دستورالعمل روی برچسب تکان دهید.
- استفاده: اسپری را به‌طور مستقیم به قسمت‌های مورد نظر لثه یا دندان‌ها اسپری کنید.
- انتظار: پس از استفاده، چند دقیقه صبر کنید تا اسپری اثر کند و بی‌حسی ایجاد شود.
- پرهیز: تا زمان اثر کامل از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
توجه: همیشه دستورالعمل محصول را به‌دقت مطالعه کنید و در صورت نیاز با پزشک مشورت نمایید.
عوارض احتمالی لیدوکائین برای دندان؛ آیا باید نگران بود؟
لیدوکائین به‌طور کلی دارویی ایمن و پرکاربرد در دندانپزشکی است، اما مثل هر دارویی، ممکن است عوارضی داشته باشد. البته این عوارض بسیار نادر هستند و معمولاً در صورت تزریق بیش از حد یا حساسیت فردی رخ می‌دهند.
برخی از عوارض رایج لیدوکائین عبارتند از:
- بی‌حسی طولانی‌تر از حد انتظار (تا ۴ ساعت)
- تورم یا کبودی در محل تزریق
- طعم فلزی یا تلخ در دهان
- سردرد یا سرگیجه خفیف
عوارض جدی (بسیار نادر):
- واکنش آلرژیک نظیر خارش، کهیر، مشکلات تنفسی
- افت فشار خون شدید در برخی افراد حساس
- تشنج یا بی‌هوشی در دوزهای بسیار بالا
راه‌حل: اگر پس از تزریق لیدوکائین علائم غیرعادی داشتید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. در صورت بی‌حسی طولانی، جویدن آدامس یا ماساژ ملایم محل تزریق می‌تواند به کاهش اثر بی‌حسی کمک کند.
چرا گاهی بی‌حسی لیدوکائین اثر نمی‌کند؟
حتماً پیش آمده که به دندانپزشک مراجعه کرده‌اید، بی‌حسی تزریق شده، اما همچنان درد را حس می‌کنید! چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟ از دلایل اصلی عدم تأثیر لیدوکائین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت شدید دندان: در موارد عفونت شدید، pH محیط کاهش یافته و اثر دارو کم می‌شود. در این حالت، دندانپزشک ممکن است دوز لیدوکائین را افزایش دهد یا از روش‌های جایگزین مثل تزریق داخل پالپ (داخل عصب) استفاده کند.
- ساختار آناتومیکی خاص: در برخی افراد، اعصاب دندانی مسیر غیرمعمولی دارند و لیدوکائین نمی‌تواند به درستی آن‌ها را مسدود کند. در چنین مواردی، ممکن است تزریق مجدد یا استفاده از ترکیبی از بی‌حسی‌ها لازم باشد.
- اضطراب و استرس بالا: استرس می‌تواند سطح آدرنالین بدن را افزایش دهد و اثر بی‌حسی را کاهش دهد. در این موارد تکنیک‌های آرام‌سازی مثل تنفس عمیق یا آرام‌بخش‌های خفیف می‌توانند کمک‌کننده باشند.
اگر بی‌حسی روی شما جواب نمی‌دهد، به دندانپزشک اطلاع دهید تا دوز را تنظیم کرده یا از روش‌های مکمل استفاده کند.
مقایسه لیدوکائین با سایر داروهای بی‌حسی دندان
آیا لیدوکائین بهترین گزینه است یا داروهای دیگر هم کارایی بهتری دارند؟ در جدول زیر، مقایسه‌ای بین لیدوکائین و سایر داروهای رایج بی‌حسی دندان آورده‌ایم:
|
نام دارو |
مدت اثر |
سرعت شروع |
مناسب برای بیماران قلبی؟ |
قدرت بی‌حسی |
| لیدوکائین ۲٪ | ۶۰-۹۰ دقیقه | ۲-۵ دقیقه | بله (در نوع بدون اپی‌نفرین) | متوسط |
| آرتیکائین (Articaine) ۴٪ | ۷۵-۱۲۰ دقیقه | ۱-۳ دقیقه | بله | قوی‌تر از لیدوکائین |
| مپی‌واکائین (Mepivacaine) ۳٪ | ۳۰-۴۵ دقیقه | ۲-۴ دقیقه | بهترین گزینه برای بیماران قلبی | متوسط |
| بوپی‌واکائین (Bupivacaine) ۰.۵٪ | ۲-۴ ساعت | ۵-۱۰ دقیقه | خیر | بسیار قوی، اما اثر طولانی |
در نتیجه، اگر اثر طولانی‌مدت‌تر می‌خواهید، آرتیکائین یا بوپی‌واکائین بهتر است، اما برای بیماران قلبی، مپی‌واکائین بهترین انتخاب است.
آیا لیدوکائین برای دندان در زنان باردار بی‌خطر است؟
یکی از سوالات پرتکرار این است که آیا لیدوکائین برای دندان در زنان باردار و شیرده بی‌ضرر است؟ پاسخ بله، اما با شرایط خاص:
- لیدوکائین در رده B بارداری قرار دارد (یعنی تاکنون عوارضی در مطالعات انسانی مشاهده نشده است).
- بهتر است از نوع بدون اپی‌نفرین استفاده شود تا فشار خون مادر تحت تأثیر قرار نگیرد.
- بی‌حسی در سه‌ماهه دوم بارداری ایمن‌تر است و در صورت امکان، باید از درمان‌های غیرضروری در سه‌ماهه اول پرهیز کرد.
در نتیجه، زنان باردار می‌توانند از لیدوکائین استفاده کنند، اما همیشه باید با مشورت پزشک باشد.
جمع‌بندی: آیا لیدوکائین برای دندان بهترین گزینه برای بی‌حسی است؟
لیدوکائین برای دندان یک انتخاب عالی، ایمن و مؤثر برای بی‌حسی دندانپزشکی است. بااین‌حال، باید نکات زیر را در نظر گرفت:
- اگر مشکل قلبی دارید، از نوع بدون اپی‌نفرین استفاده کنید.
- اگر بی‌حسی اثر نمی‌کند، احتمالاً به دلیل عفونت یا اضطراب بالاست.
- درمان‌های دندانپزشکی در بارداری بهتر است در سه‌ماهه دوم انجام شوند.
- اسپری لیدوکائین برای دندان درد فقط یک راه‌حل موقتی است و جای درمان را نمی‌گیرد.
در نهایت، اگر به دنبال یک کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی با خدمات بی‌درد و تخصصی هستید، کلینیک دندانپزشکی تاج بهترین انتخاب برای شما است! ما با استفاده از جدیدترین روش‌های بی‌حسی دندان از جمله لیدوکائین و آرتیکائین، تجربه‌ای بدون درد را برای بیمارانمان فراهم می‌کنیم. فرقی نمی‌کند که نیاز به کشیدن دندان، عصب‌کشی یا جراحی داشته باشید، ما اینجاییم تا به شما کمک کنیم.
- آدرس: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
- صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج
همین حالا تماس بگیرید و نوبت خود را رزرو کنید!
سوالات متداول درباره لیدوکائین برای دندان
۱. آیا لیدوکائین برای دندان همه افراد بی‌خطر است؟
بله، اما افرادی که به داروهای بی‌حسی حساسیت دارند یا بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا دارند، باید نوع بدون اپی‌نفرین را استفاده کنند.
۲. چقدر طول می‌کشد تا اثر لیدوکائین از بین برود؟
بسته به نوع دارو، معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد تا اثر بی‌حسی کاملاً از بین برود.
۳. آیا می‌توانم پس از تزریق لیدوکائین برای دندان غذا بخورم؟
بهتر است تا زمانی که بی‌حسی از بین نرفته، غذاهای سفت نخورید تا از گاز گرفتن ناخواسته زبان یا داخل گونه جلوگیری کنید.
۴. آیا اسپری لیدوکائین برای دندان جای تزریق را می‌گیرد؟
خیر، اسپری لیدوکائین فقط برای بی‌حسی موقت سطحی کاربرد دارد و برای درمان‌های دندانپزشکی کافی نیست.
۵. آیا لیدوکائین برای دندان باعث عوارض جانبی طولانی‌مدت می‌شود؟
در موارد نادر، لیدوکائین برای دندان ممکن است باعث بی‌حسی طولانی‌مدت یا حساسیت شود، اما اغلب این اثرات موقتی هستند.
۶. آیا لیدوکائین در کودکان قابل استفاده است؟
بله، لیدوکائین برای دندان کودکان نیز استفاده می‌شود. اما دوز آن باید دقیقاً توسط دندانپزشک تنظیم شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
۷. چرا بعد از تزریق لیدوکائین هنوز درد را حس می‌کنم؟
این موضوع معمولاً به دلیل عفونت شدید، استرس بالا یا نیاز به تزریق مجدد رخ می‌دهد. در چنین شرایطی، پزشک روش‌های تکمیلی را پیشنهاد می‌دهد.