علل و درمان پوسیدگی دندان کودکان در سنین مختلف

هر کودکی در معرض خطر پوسیدگی دندان است. مینای دندان‌های شیری (لایه سخت بیرونی) بسیار نازک‌تر و نرم‌تر از دندان‌های دائمی هستند. به همین دلیل دندان‌های شیری در معرض پوسیدگی بیشتری قرار دارند. خبر خوب این است که پوسیدگی دندان کودکان تا حد زیادی قابل پیشگیری است. اما متأسفانه، پوسیدگی دندان در کودکان بسیار شایع‌تر از آن چیزی است که فکر می کنید.

پوسیدگی دندان در کودکان کم سن و سال بسیار تهاجمی است. اگر دندان خراب کودکان درمان نشود، به سرعت کل دندان‌ها را از بین می‌برد و منجر به عفونت‌های جدی می‌شود. در این مطلب از کلینیک دندانپزشکی تاج درباره علل و درمان پوسیدگی دندان کودکان نکاتی را توضیح می‌دهیم.

علت پوسیدگی دندان در کودکان چیست؟ اهمیت درمان به موقع پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان آسیبی است که پلاک به دندان وارد می‌کند. پلاک یک لایه نازک از باکتری است که به دندان‌های بالا ، پایین و خط لثه می‌چسبد. اگر پلاک از روی دندان‌ها برداشته نشود، می‌تواند رسوب کرده و به تارتار تبدیل شود. باکتری‌های موجود در پلاک و تارتار از قندهای موجود در غذا برای ساختن اسید استفاده می‌کنند. این اسیدها می‌توانند باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه شوند.

هر قسمتی از دندان کودک شما از ریشه‌های زیر خط لثه گرفته تا سطح جویدن می‌تواند پوسیده شود. پوسیدگی می‌تواند لایه بیرونی (مینای دندان) و لایه داخلی (عاج) دندان‌های کودک را تحت تأثیر قرار دهد. هرچه پوسیدگی عمیق‌تر باشد، آسیب بدتر است. از جمله علائم رایج پوسیدگی دندان کودکان درد و عفونت است. پوسیدگی دندان حتی بر رشد کودکان تأثیر منفی می‌گذارد. همچنین ممکن است  عواقب جدی برای تغذیه کودک و رشد گفتار، فک و دندان‌های او داشته باشد.

اگر پوسیدگی دندان درمان نشده بدتر می‌شود و ممکن است منجر به از دست دادن دندان شود. اگر دندان کودک شما سوراخ کوچکی دارد (حفره)، متخصصان دندانپزشکی کودکان می‌توانند با برداشتن پوسیدگی و پر کردن سوراخ آن را ترمیم نمایند. اگر دندان پوسیدگی عمیق‌تری داشته باشد، ممکن است به روش درمانی دیگر مانند کشیدن دندان نیاز باشد.

کدام کودکان در معرض پوسیدگی دندان هستند؟ فاکتورهای ایجاد کننده پوسیدگی دندان

توجه داشته باشید که خطر پوسیدگی دندان در همه کودکان وجود دارد. اما موارد زیر ممکن است خطر پوسیدگی دندان کودکان را افزایش دهد:

• وجود سطوح بالای باکتری در دهان
• رژیم غذایی سرشار از قند و نشاسته
• منابع آب با فلورایداسیون محدود یا بدون فلوراید
• بهداشت ضعیف دهان
• جریان بزاق کمتر از حد معمول
• سن (کودکان و افراد مسن در معرض افزایش خطر پوسیدگی دندان هستند)

برای تشخیص به موقع پوسیدگی دندان و درمان آن باید به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه نمایید. متخصصان دندانپزشکی شبانه روزی تهران به صورت 24 ساعته در خدمت شما عزیزان هستند.

آیا امکان پوسیدگی دندان کودک 18 ماهه وجود دارد؟ 3 راهکار جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک 18 ماهه

پوسیدگی می‌تواند به محض ظاهر شدن در دندان‌های شیری شروع شود و به سرعت پیشرفت کند؛ بنابراین مهم است که به طور منظم دندان‌های کودک خود را برای علائم پوسیدگی چک کنید. پوسیدگی مانند لکه‌های قهوه‌ای یا سفید روی دندان است که ساییده نمی‌شود. همچنین، به علائم عفونت لثه کودکان که می‌تواند شبیه چرک یا جوش در دهان باشد، توجه ویژه داشته باشید.

پوسیدگی دندان نوزاد قابل پیشگیری است. اگر فکر می‌کنید فرزندتان دچار پوسیدگی دندان یا هر مشکل دیگری در دهانش شده است؛ در اسرع به دندانپزشک مراجعه نمایید. در ادامه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک 18 ماهه نکاتی را توضیح می‌دهیم.

1) مسواک زدن دندان‌های کودک 18 ماهه؛ نحوه مسواک زدن صحیح را آموزش دهید

دندان‌ها را به محض ظاهر شدن در دهان تمیز کنید. رشد دندان‌های شیری معمولاً در حدود 6 ماهگی است، اما در بین کودکان متفاوت است. از یک مسواک کوچک و نرم برای تمیز کردن دندان‌ها در زمان صبح و شب استفاده کنید. برای کودکان زیر 18 ماه فقط مسواک را با آب خیس نمایید. از خمیر دندان استفاده نکنید مگر اینکه توسط یک دندانپزشک توصیه شده باشد. اگر کودکتان مسواک را نمی‌پذیرد، می‌توانید از یک پارچه یا گاز مرطوب که دور انگشتتان پیچیده شده استفاده کنید.

2) خودداری از مصرف غذاهای غنی از کربوهیدرات؛ تأثیر کربوهیدرات بر پوسیدگی دندان

بسیاری از غذاها مانند آب میوه، آب نبات و نان حاوی کربوهیدرات‌هایی هستند که با بزاق و باکتری‌های طبیعی دهان مخلوط و تولید اسید می‌کنند. اسیدها با کاهش کلسیم، ساختار دندان‌ها را فرسایش و یک محیط محافظت نشده روی دندان ایجاد می‌کنند که در آن حفره‌ها شکل می‌گیرند. در صورت امکان، به کودک خود میان‌وعده‌های سالم بدهید و مصرف شکر را محدود کنید.

3) جلوگیری از تغذیه با شیشه شیر؛ شایع‌ترین علت پوسیدگی دندان کودک 18 ماهه

شایع‌ترین علت پوسیدگی دندان کودک 18 ماهه تغذیه با شیشه شیر است. وضعیتی که به عنوان پوسیدگی دندان شیشه شیر کودک، شناخته می‌شود، در اثر خواباندن کودک با شیشه شیر ایجاد می‌شود. ترکیب قندی شیر که در طول شب در دهان کودک باقی می‌ماند، بستر مناسبی برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند. عدم استفاده از شیشه شیر و استفاده از فنجان برای شیر خوردن به کاهش این خطر کمک می‌کند.

روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان کودک دو ساله؛ اهمیت حفظ دندان‌های شیری

نگهداری و مراقبت درست از دندان‌های شیری اهمیت زیادی دارد. دندان‌های شیری دو نقش مهمی را ایفا می‌کنند:

• به کودکان در جویدن و خوردن غذاهای جامد کمک می کند.
• دندان‌های شیری به‌عنوان مکان‌هایی برای رویش دندان‌های بزرگسال عمل می‌کنند. همچنین به هدایت دندان‌های دائمی در زمان شروع (رویش) در جای خود کمک می‌نمایند.

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک دو ساله استفاده از مسواک و خمیر دندان بسیار مهم و مؤثر است. گاهی اوقات تمیز کردن دندان‌های کودکان 2 ساله سخت است. در ادامه چند نکته برای کمک به مسواک زدن دندان‌های کودک نوپا آورده شده است:

• سعی کنید دندان‌های کودکتان را زمانی که آرام است و خیلی خسته نیست تمیز کنید.
• آنها را طوری قرار دهید که بتوانید دندان‌هایشان را به وضوح ببینید.
• مسواک زدن را به عنوان بخشی از روتین حمام یا قبل از خواب قرار دهید.
• برای رفتار خوب مسواک زدن، تقویت مثبت زیادی به آن‌ها بدهید.
• در مورد مسواک زدن با کودک خود صحبت کنید و مسواک زدن دندان یکی از اسباب‌بازی‌های او را تمرین کنید.
• دندان‌های آن‌ها را هر روز تمیز کنید، زیرا پلاک در دهان کودک نوپا درست مانند خودتان ایجاد می‌شود.

از یک مسواک نرم به اندازه کودک استفاده کنید. مسواک را هر 3 ماه یکبار یا زمانی که موها فرسوده و کرک شده‌اند، تعویض کنید. دندان‌های کودک خود را با مقدار کمی خمیر دندان کم فلوراید به اندازه نخود مسواک بزنید. خمیر دندان‌های کم فلوراید اغلب به عنوان خمیر دندان کودکان برچسب‌گذاری می‌شوند و دارای نیمی از غلظت فلوراید خمیردندان معمولی هستند. خمیر دندان را دور از دسترس کودکان خود قرار دهید.

روش‌های درمان پوسیدگی دندان کودک 3 ساله؛ علامت پوسیدگی دندان در کودک 3 ساله

متأسفانه بسیاری از کودکان مستعد پوسیدگی دندان هستند. حفره‌ها می‌تواند به دلیل مراقبت ناکافی در منزل، رژیم غذایی ناسالم یا استعداد ژنتیکی و سایر دلایل ایجاد شود. پوسیدگی دندان کودک 3 ساله ابتدا خود را مانند یک نقطه سفید روی دندان نشان می‌دهد. هنگامی که ناحیه سفید، قهوه‌ای یا سیاه تیره می‌شود، دندان در حال پوسیدگی عمیقی است. دندانپزشکان همچنین می‌توانند پوسیدگی دندان کودک 3 ساله را قبل از اینکه با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشند، در عکس‌برداری اشعه ایکس تشخیص دهند.

زمانی که شدت پوسیدگی مشخص شد، متخصص دندانپزشک کودکان بهترین روش درمانی را پیشنهاد می‌دهد. درمان‌هایی که معمولاً برای درمان پوسیدگی دندان جلو کودکان 3 ساله و بزرگ‌تر استفاده می‌کنند عبارتند از:

• فیشور سیلانت
• پر کردن دندان
• فلوراید تراپی برای کودکان

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک 3 ساله مراجعه منظم به دندانپزشک بسیار مؤثر است. متخصصان دندانپزشک با زیر نظر داشتن تمام دندان‌ها به سرعت پوسیدگی را تشخیص و درمان می‌کنند.

جلوگیری از پوسیدگی دندان دائمی کودکان در سن بالای 7 سالگی؛ آشنایی با راهکارهای مهم و مؤثر

در سن 6 و 7 سالگی معمولا کودکان دندان‌های شیری خود را از دست می‌دهند و دندان‌های دائمی شروع به رویش می‌کنند. آموزش مراقبت از دندان‌های دائمی به کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد. در صورت از دست دادن دنداهای دائمی، دیگر امکان رویش دندان وجود ندارد. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان دائمی کودکان باید نکات زیر را رعایت کنید:

• حداقل دو بار در روز به مدت 2 دقیقه با خمیر دندان حاوی فلوراید دندان‌های دائمی کودک خود را مسواک بزنید.
• از خمیر دندان حاوی فلوراید حاوی 1350 تا 1500 پی پی ام فلوراید استفاده کنید.
• آموزش مسواک زدن به کودکان 7 ساله و بالاتر ضروری است. کودکان باید بتوانند دندان‌های خود را مسواک بزنند.
• دست فرزندتان را راهنمایی کنید تا بتواند حرکت صحیح را حس کند.
• از یک آینه برای کمک به کودک خود استفاده کنید تا دقیقاً محل تمیز کردن دندان‌هایش را با مسواک ببیند.
• با استفاده از تایمر تا حدود 2 دقیقه مسواک زدن را تا حد امکان سرگرم کننده کنید.
• اجازه ندهید بچه‌ها با مسواک در دهان بدوند، زیرا ممکن است به خود آسیب برسانند.

در کلینیک دندانپزشکی تاج با داشتن متخصصان زبده دندانپزشکی کودکان محیطی مناسب برای درمان پوسیدگی دندان کودکان ارائه می‌شود. برای مشاوره با متخصصان دندانپزشک کودک و رزرو وقت با شماره 91304790-021 تماس بگیرید.

برای کنترل کردن درد دندان کودکان در خانه چی خوبه؟ مصرف دارو و کمپرس یخ

برای اکثر والدین این سؤال مطرح است که «برای دندان درد کودکان چی خوبه؟» اگر کودک شما درد و تورم ناشی از دندان پوسیده دارد برای کنترل درد می‌توانید از داروهای زیر استفاده کنید.

• برای کاهش درد استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین) بدهید. قبل از مصرف هرگونه دارو اول با پزشک خود مشورت نمایید.
• یخ یا کیسه سرد را هر بار به مدت 10 تا 15 دقیقه روی گونه کودک قرار دهید. یک پارچه نازک بین یخ و پوست کودک خود قرار دهید تا دچار سوختگی نشود.

توجه: به کودک خود دو یا چند داروی ضد درد را هم‌زمان ندهید مگر اینکه پزشک به شما گفته باشد. بسیاری از داروهای مسکن دارای استامینوفن هستند که تیلنول است. مصرف بیش از حد استامینوفن (تیلنول) می‌تواند مضر باشد.

درمان پوسیدگی دندان کودک در خانه؛ 6 روش کاربردی

اگر عکس پوسیدگی دندان کودکان را دیده باشید متوجه می‌شوید که پوسیدگی دندان ابتدا سطح خارجی (مینای دندان) را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ اما به‌مرورزمان به لایه داخلی یا عاج می‌رسد. فقط در صورتی که پوسیدگی هنوز به عاج نرسیده باشد، می‌توانید حفره‌ها را در خانه درمان کنید. اما اگر عاج نیز تحت تأثیر قرار گیرد، کودک شما به درمان حرفه‌ای نیاز دارد. در ادامه چند درمان پوسیدگی دندان کودک در خانه وجود دارد که می‌تواند به خلاص شدن از شر پوسیدگی کمک کند.

1) ویتامین و مواد معدنی؛ داشتن رژیم غذایی مناسب

یکی از عوامل اصلی برای پیشگیری و از بین بردن پوسیدگی، مراقبت از رژیم غذایی است. مواد معدنی مختلف از جمله منیزیم، فسفر و کلسیم ساختار دندان را تشکیل می‌دهند. در همین حال، ویتامین D برای جذب فسفر و کلسیم غذا مورد نیاز است. به همین دلیل است که کودکان مبتلا به کمبود ویتامین D مستعد ابتلا به پوسیدگی دندانی هستند.

ماهی‌های چرب، لبنیات و زرده تخم‌مرغ منابع غنی ویتامین D هستند. سبزیجات برگ‌دار، آب پرتقال و بادام حاوی کلسیم هستند. این گروه‌های غذایی را به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید تا از پوسیدگی در امان بمانید.

2) روغن‌کشی؛ روشی مؤثر از قدیم الایام

روغن‌کشی تکنیکی است که از زمان‌های قدیم برای بهبود سلامت دندان استفاده می‌شد. روغن‌کشی شامل چرخاندن روغن‌ها (مانند روغن کنجد یا نارگیل) در دهان به مدت 20 دقیقه است. بعد از 20 دقیقه باید آن را تف کنید. یک تحقیق نشان داد که روغن کشیدن با روغن نارگیل به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند. همچنین منجر به خلاص شدن از شر پلاک و مقاومت در برابر رشد باکتری می‌شود.

3) آدامس بدون قند؛ نقش زایلیتول در جلوگیری از پوسیدگی دندان

جویدن آدامس‌های بدون قند بعد از غذا یکی دیگر از راه‌های مقاومت در برابر رشد باکتری‌ها و کاهش احتمال پوسیدگی دندان است. یک مطالعه نشان داد که آدامس‌های بدون قند حاوی زایلیتول و CPP-ACP به میزان زیادی سطح یک نوع باکتری خاص را کاهش می‌دهد که مینای دندان را ضعیف و منجر به پوسیدگی دندان می‌شود.

4) مسواک زدن با خمیر دندان فلوراید؛ نقش فلوراید برای محافظت از دندان‌های کودک

افرادی که در آب آشامیدنی خود فلوراید دارند کمتر از دیگران در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند. فلوراید باعث ترمیم مجدد مواد معدنی دندان و ترمیم آسیب‌های ناشی از اسیدهای مضر می‌شود؛ بنابراین، مسواک زدن منظم با خمیر دندان حاوی فلوراید برای محافظت از دندان‌های کودک در برابر آسیب خوب است.

5) مصرف کم غذاها و نوشیدنی‌های شیرین؛ دو عامل خطر اصلی برای ایجاد پوسیدگی دندان

میزان و دفعات مصرف شکر دو عامل خطر اصلی برای ایجاد پوسیدگی دندان است. بچه‌ها عاشق خوردن شیرینی هستند، اما باید مصرف شکر آنها را کاهش دهید. وقتی شکر با باکتری‌های دهان مخلوط می‌شود، اسید مضری تشکیل می‌دهد که مینای دندان را ضعیف می‌کند. در صورت مصرف شکر، فوراً مسواک بزنید تا اثرات مضر آن کاهش یابد.

6) اجتناب از مصرف اسید فیتیک؛ جلوگیری از جذب کلسیم، آهن و روی

اسید فیتیک در غلات و حبوبات از جمله ذرت، برنج، چاودار، گندم، لوبیا چشم بلبلی وجود دارد. اسید فیتیک در جذب برخی مواد معدنی مانند کلسیم، آهن و روی مشکل ایجاد می‌کند؛ بنابراین، حذف آن از رژیم غذایی می‌تواند به کاهش آسیب‌هایی که به دندان وارد می‌کند نیز کمک کند.

درمان پوسیدگی دندان کودکان در هر سنی توسط متخصصان دندانپزشک کودک کلینیک دندانپزشکی تاج

از زمانی که دندان‌های کودک شروع به رویش می‌کنند در معرض پوسیدگی قرار دارند. جلوگیری و درمان پوسیدگی دندان کودکان در حفظ دندان‌ها و سلامت عمومی بدن آن‌ها بسیار مهم و مؤثر است. در این مطلب درباره علل و درمان پوسیدگی دندان کودکان در سنین مختلف نکاتی را توضیح دادیم.

یکی از روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان مراجعه منظم به دندانپزشک است. کلینیک دندانپزشکی تاج با داشتن متخصصان دندانپزشک کودک به صورت شبانه روزی در خدمت شما عزیزان است. به این نکته توجه داشته باشید که فرایند تشخیص و درمان پوسیدگی دندان‌ها در کودکان با بزرگسالان متفاوت است. بنابراین برای درمان دندان‌های فرزندانتان باید به متخصص دندانپزشک اطفال و کودکان مراجعه نمایید. جهت مشاوره با متخصصان دندانپزشک اطفال و رزرو وقت با شماره 91304790-021 تماس بگیرید. همچنین می‌توانید به صورت آنلاین جهت رزرو وقت اقدام نمایید. راه‌های ارتباطی دیگر با ما عبارت است از:

• آدرس کلینیک: جنت آباد مرکزی، تقاطع نیایش (چهار راه ایرانپارس)، طبقه فوقانی بانک سپه، پلاک ۲
• صفحه اینستاگرام کلینیک دندانپزشکی تاج

مراقبت از دندان‌های مرواریدی کودکان در کلینیک دندانپزشکی تاج!

سؤالات متداول

پوسیدگی دندان در کودک چگونه درمان می‌شود؟

در بیشتر موارد، درمان نیاز به برداشتن قسمت پوسیده دندان و جایگزینی آن با پر کردن دارد. پر کردن انواع مختلفی دارد:

• ترمیم مستقیم: نیاز به یک بار مراجعه به دندانپزشک دارند تا پرکننده را مستقیماً در سوراخ قرار دهند. برای پر کردن دندان از نقره، پودرهای ظریف شیشه، اسیدهای اکریلیک یا رزین استفاده می‌شود. آنها اغلب به رنگ دندان هستند.
• ترمیم‌های غیرمستقیم: ممکن است به 2 یا چندبار مراجعه به دندانپزشک نیاز داشته باشند. ترمیم‌های غیرمستقیم شامل آنله، روکش، تاج و بریج هستند.

چگونه پوسیدگی دندان در کودک تشخیص داده می‌شود؟

دندانپزشک کودک اغلب می‌تواند پوسیدگی دندان را بر اساس موارد زیر تشخیص دهد:

• تاریخچه کامل فرزند
• معاینه دهان کودک (حفره دهان)
• اشعه ایکس دندان

نحوه پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان چگونه است؟

3 نکته کلیدی وجود دارد که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان فرزندتان می‌توانید انجام دهید:

• دندان‌ها و لثه‌های آنها را هر روز تمیز کنید.
• یک رژیم غذایی سالم و کم قند داشته باشید و عادات غذایی سالم را ایجاد کنید.
• معاینات منظم با دندانپزشک داشته باشید.

پوسیدگی زودرس دندان کودکی چیست؟

پوسیدگی زودرس کودکی (ECC) به پوسیدگی دندان در کودکان زیر شش سال اشاره دارد.