دندان درآوردن نوزاد چه علائمی دارد
دندان درآوردن نوزاد، یکی از مراحل حیاتی است که همواره به عنوان یکی از بزرگترین دغدغه های والدین شناخته شده است. این مسئله نه تنها برای نوزادان باعث ناراحتی و درد می شود، بلکه بر روی روحیه و آرامش والدین نیز تاثیرمی گذارد. دندان درآوردن نوزاد، که به انگلیسی به عنوان “teething tots” شناخته می شود، یکی از چالش های رایج در دوران اولیه زندگی کودکان محسوب می شود. در این شرایط، اطلاعات دقیق در مورد زمانبندی رشد دندان ها، شناخت علائم و عوارض مرتبط با این فرایند و آشنایی با راه های موثر برخورد و درمان این مشکلات، می تواند به والدین کمک شایانی کند.
دندان درآوردن نوزاد چگونه است؟
فرآیند دندان درآوردن نوزاد در حقیقت جوانه زدن دندان های شیری او از پوست لثه است. این جوانه ها، که از دوران بارداری در فک نوزاد شکل می گیرند، از حدود ۴ ماهگی تا ۱ سالگی به صورت مرحله ای به سطح پوست لثه می روند. هر کودک ممکن است در یک سالگی یک تا چهار دندان داشته باشد. به طور معمول، اولین دندان هر کودک در دوره ۶ ماهگی بروز می کند و تا دو سالگی، دندان های دیگر او به سطح می آید. با این حال، زمان و نحوه رشد این دندان ها و سرعت به اصطلاح نیش زدن آنها، در افراد مختلف متفاوت است.
گاهی اوقات، اتفاق می افتد که یک نوزاد از لحظه تولد با یک دندان متولد شود یا در هفته های اولیه پس از تولد، شاهد رشد اولین دندان های او باشیم. این امر هرچند نادر است، اما باید تاکید کرد که این پدیده از نظر پزشکی خطری ندارد. نیش زدن دندان ها به طور معمول با درد و حساسیت زیادی برای نوزاد همراه است. این حساسیت گاهی حتی از چند ماه پیش از رشد اولین دندان آغاز می شود. این درد نه تنها نوزاد را بی قرار می کند بلکه ممکن است عوارض دیگری نیز برای او به همراه داشته باشد. در این شرایط، آرام سازی این حساسیت و درد برای والدین چالش برانگیز است. همه والدین به دنبال راهکارهای موثر برای کاهش درد نوزاد خود هستند.
زمانبندی دندان درآوردن نوزادان
رشد دندان در نوزادان عمدتا از دو دندان میانی پایین آغاز می شود، که می تواند از چهار ماهگی خود نمایان شود یا حتی تا ۱۳ ماهگی ادامه یابد که برای والدین دلیل نگرانی نمی باشد. گاهی اوقات، سفیدی دندان در زیر لثه از سن سه ماهگی قابل مشاهده است، اما نیش زدن آن تا دو ماه بعد رخ نمی دهد.
پس از این مرحله، دندان میانی پایین، دو دندان میانی بالا، دندان های کناری پایین و سپس بالا، دندان های آسیاب اول، دندان های نیش دوم و در نهایت دندان های آسیاب دوم به ترتیب رشد خواهند کرد. به طور معمول، رشد دندان های آسیاب دوم در سن ۳ سالگی اتفاق می افتد. معمولا کودک تا این زمان ۲۰ دندان را در اختیار دارد.
ترتیب رشد دندان ها در نوزادان به شرح زیر است:
- دو دندان جلویی فک پایین: در محدوده سنی ۶ تا ۱۰ ماهگی رشد می کنند.
- دو دندان جلویی فک بالا: بین ۸ تا ۱۳ ماهگی به سطح می آیند.
- دندان های کناری فک پایین و بالا: در حدود ۸ تا ۱۶ ماهگی رشد می کنند. معمولا دندان های فک پایین رودتر در می آیند.
- دندان های آسیاب بالا و پایین: در سن ۱۳ تا ۱۹ ماهگی رشد می کنند و دندان های ردیف پایین معمولا پیشتاز هستند.
- دندان های نیش: در کنار دندان های جانبی در سن ۱۶ تا ۲۳ ماهگی رشد می کنند.
- دندان های آسیاب دوم بالا و پایین: در سن ۲۵ تا ۳۳ ماهگی به سطح می آیند.
توجه به این نکته ضروری است که این ترتیب رشد، قطعی نبوده و در برخی از نوزادان، دندان اول آنها ممکن است در بالا ظاهر شود. اما باید به یاد داشت که هر چیزی که کودکان خود را در مسیر سلامت دندانی قرار می دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
🎯 این نوشته رو از دست ندید:
- هزینه دندانپزشکی کودکان (با و بدون بیهوشی) در سال ۱۴۰۲
علائم دندان درآوردن نوزاد
همانطور که اشاره شد، زمان رشد دندان ها در نوزادان متفاوت بوده و با علائم خاصی همراه است. مادر یا دندانپزشک کودکان می توانند با معاینه لثه، این زمان را تشخیص دهند. اما برخی از علائمی وجود دارند که می توانند نشانگر دندان درآوردن نوزاد باشند.
جویدن اشیاء توسط نوزاد
رویش دندان باعث درد در لثه کودک می شود و این باعث می شود که نوزاد با جویدن اشیا و ایجاد فشار بر روی لثه، به کاهش درد اقدام کند.
کاهش اشتهای کودک
درد رویش دندان ها موجب می شود که کودک کمتر بخورد و بیاشامد. این امر معمولا در زمان درآمدن دندان ها اتفاق می افتد.
ریزش آب دهان بیش از حد معمول
یکی از نشانه های رایج دندان درآوردن نوزاد، آبریزش دهان بیش از حد معمول است. رشد دندان باعث افزایش ترشح بزاق می شود.
کم خوابی و گریه های بیش از حد
درد لثه ها باعث بیقراری و کم خوابی نوزاد می شود. اگر کودک شما بیش از حد معمول گریه کند، دلیل آن ممکن است رشد دندان ها باشد.
تورم لثه ها
در حین رویش دندان، لثه با پارگی، قرمزی و تورم همراه می شود زیرا لثه باید شکافته شود تا دندان از آن خارج شود.
کج خلقی
پارگی لثه و درد در دهان ممکن است باعث بد اخلاقی و بهانه گیری شود. در این مواقع، سرگرم کردن کودک با روش های مختلف می تواند حواس او را از درد دندان منحرف کند.
تب کودکان برای دندان
هنگام دندان درآوردن نوزاد، دمای بدن او افزایش می یابد که به آن تب دندان درآوردن می گویند. اگر بی قراری و تب کودک افزایش یابد، حتما باید به پزشک مراجعه کرده و در صورت لزوم داروهای لازم برای کودک تجویز شود.
شکل و حالت لثه در حین دندان درآوردن نوزاد
زمانی که دندان ها آغاز به رویش می کنند و به سطح بیرونی می آیند، لازم است از مسیر لثه عبور کنند. لثه یک بافت نسبتا سفت است که فرآیند بیرون آمدن دندان از آن راحت نیست. اما با شروع به بیرون زدن دندان های کودک، تغییراتی در شکل و حالت لثه ها رخ می دهد که عبارتند از:
- لثه های کودک قرمز یا صورتی می شود.
- در محلی که دندان از لثه بیرون می آید، لثه ورم می کند و بالا می آید.
- لثه دردناک است و خروج دندان از آن باعث التهاب می شود.
رنگ مدفوع نوزاد در دوران دندان درآوردن
توجه داشته باشید که همیشه باید اسهال کودکان را جدا از فرایند دندان درآوردن نوزاد مورد بررسی قرار دهید. ممکن است به دلیل افزایش بزاق، مدفوع کودکان کمی شل تر شود و رنگ آن تیره تر شود. اگر این تغییرات به دنبال افزایش بزاق باشد و کودک به خوبی تغذیه کند، معمولا مشکلی پیش نمی آید. اما در صورت ادامه اسهال به مدت طولانی و یا شدید بودن آن، ممکن است نشانه عفونت یا مشکلات دیگر باشد. همچنین، کاهش وزن ناشی از ناراحتی های دندان درآوردن نیز می تواند نشانگر مسائل جدی باشد.
کاهش وزن در زمان دندان درآوردن نوزاد
وقتی که نوزاد شروع به دندان درآوردن می کند، ممکن است بی تاب شود. همچنین ممکن است درد و تب داشته باشد، احساس خوبی نداشته باشد و پرخاشگر باشد. این علائم می توانند باعث کم اشتهایی یا بی اشتهایی در کودکان شوند. وقتی کودک شیرخوار به خوبی شیر نخورد و یا به هر دلیلی تمایل به خوردن مواد غذایی نداشته باشد، کم‌کم شروع به از دست دادن وزن می کند. به هیچ وجه نباید این وضعیت نادیده گرفته شود و در صورت ادامه این مشکل، به متخصص اطفال مراجعه شود.
🎯 این نوشته رو از دست ندید:
- آموزش مسواک زدن به کودکان با چند روش جالب و تضمینی
راه های کاهش درد و بی قراری نوزاد در زمان درآوردن دندان
از گذشته تا امروز، خانواده ها همواره به دنبال راه هایی برای کاهش درد و التهاب دندان درآوردن نوزاد بوده اند. انتخاب راهکار مناسب و بدون ضرر برای والدین جوان و تازه کار به یک چالش تبدیل شده است. در ادامه، به بررسی چند راهکار موثر در هنگام دندان درآوردن نوزاد می پردازیم.
استفاده از دندان گیرهای سرد
دندان‌گیر، یک ابزار عالی برای ماساژ لثه نوزاد است. ماساژ لثه با دندان گیر سرد، به کاهش التهاب و انتقال حس خنکی به نوزاد کمک می کند. اگر نوزاد هنوز نمی تواند دندان گیر را بگیرد، شما می توانید خود به عنوان والدین، دندان گیر را روی لثه هایش بمالید. اطمینان حاصل کنید که دندان گیر یخ زده و سفت نباشد.
ماساژ لثه ها
ماساژ دادن به لثه های نوزاد با انگشتان تمیز شده یک روش طبیعی و موثر است. این کار باعث آرامش نوزاد می شود و از شدت خارش لثه کاسته می شود. از مسواک انگشتی یا سرنگشتی های مسواک شکل نیز می توان برای این ماساژ استفاده کرد.
تغذیه خنک
غذاهای خنک می توانند به کاهش التهاب و آرامش لثه نوزاد کمک کنند. اگر نوزاد قادر به خوردن مواد غذایی است، غذاهای خنک مانند ساقه کرفس یا غذاهای دیگر که از یخچال درآورده شده اند، مناسب هستند.
مصرف مسکن ها
مصرف مسکن ها با تجویز پزشک می تواند به کاهش درد و بی قراری نوزاد کمک کند. استفاده از شربت استامینوفن با دقت و زیر نظر پزشک مناسب است.
آرامبخش های موضعی
استفاده از پمادها یا ژل های موضعی که برای نوزادان مناسب و بی ضرر هستند، می تواند در تسکین درد او موثر باشند. این آرامبخش ها ممکن است تاثیر زودگذری داشته باشند اما در زمان های اضطراری بسیار مفید هستند.
توجه داشته باشید که همواره قبل از اجرای هر راهکاری، بهتر است با پزشک مشورت کنید. به ویژه در مورد مصرف داروها و آرامبخش ها، نظر پزشک اهمیت زیادی دارد.
🎯 این نوشته رو از دست ندید:
- حساسیت دندان کودکان ناشی از چیست؟
مراقبت از دندان نوزاد
دندان های نوزاد در واقع دندان های شیری هستند که دارای مینایی ضعیف تر و آسیب پذیرتر هستند. بنابراین، نیاز به مراقبت دقیقتری دارند. در گذشته تصور بر این بود که به دلیل موقت بودن دندان های کودکان، نیاز به توجه ویژه ای وجود ندارد.
اما باید آگاه باشید که بی توجهی به دندان های کودکان مشکلات زیادی را به دنبال دارد. اگر دندان کودک به حدی آسیب ببیند که دندانپزشک مجبور به خارج کردن دندان قبل از زمان مقرر شود، فک کودک تحت تاثیر تغییرات قرار می گیرد. این امر ممکن است برای رشد دندان های دائمی مشکل به وجود آورد. دفرمه شدن فک نیز یکی از مسائلی است که در نتیجه کشیدن دندان در کودکان زیر ۵ سال به وجود می آید.
عدم توجه به دندان آسیب دیده نیز منجر به آسیب های بیشتر و در ادامه درد و مشکلات بیشتر خواهد شد. بنابراین، مناسب است که از ابتدای رشد دندان ها و از دوران نوزادی مراقبت از آنها را آغاز کنیم.
سعی کنید قبل از دندان درآوردن نوزاد، مسواک هایی با سایز کوچک تهیه کنید و آماده باشید. بعد از هر وعده غذایی، دندان های او را با مسواک تمیز کنید.
سوالات پرتکرار در زمینه دندان درآوردن نوزاد
زودتر دندان درآوردن نوزاد، معمولا حادثه طبیعی و عادی است. این اتفاق از لحاظ پزشکی مشکلی ایجاد نمی کند و به عنوان یک مرحله طبیعی از رشد نوزادان محسوب می شود. مهمترین نکته این است که علائم مرتبط با رشد دندان ها، نظیر التهاب لثه یا بی قراری، قابل مشاهده و مدیریت باشند.
زود دندان درآوردن نوزاد، موضوعی است که والدین نباید نگران آن باشند. زمان رشد دندان های کودکان به عوامل ژنتیکی بستگی دارد. هرچند که این فرایند ممکن است در برخی موارد مشکلاتی ایجاد کند، اما والدین کنترلی بر زمان آن ندارند. زایمان زودرس نیز ممکن است بر روی زمان رشد دندان ها اثرگذار باشد.